۲۳۶ شهر با جمعیت ۲۸ میلیون نفر در تنش کم آبی
یک کارشناس حوزه آب با بیان اینکه مدیریت فرابخشی آب یعنی با ظرفیت‌های هر منطقه‌ای توسعه شهری را کنترل کنیم، گفت: هیچیک از شهرهای کشور مدیریت تقاضای خوبی ندارند تا مصرف را کنترل کنند.
به گزارش خبرنگار اقتصادی ایلنا، ایران از جمله کشورهایی است که گفته می‌شود در سال ۲۰۲۵ با کمبود فیزیکی آب مواجه هستند. به این معنا که این کشورها، حتی با باﻻترین راندمان و بهره‌وری ممکن در مصرف آب، برای تأمین نیازهایشان آب کافی در اختیار نخواهند داشت.
در کشور ما حدود ۹۰ درصد کل مصارف آب مربوط به بخش کشاورزی، ۳ درصد صنعتی و ۷ درصد نیز مربوط به شرب است.
در حال حاضر میانگین سرانه کل مصرف آب شرب در ایران شامل تجاری-صنعتی-خانگی –فضای سبز و... در حدود ۲۲۰ لیتر در روز است که در مقایسه با اکثر کشورهایی اروپایی مانند اسپانیا ۲۰۰ لیتر در روز، پرتقال ۱۹۴ لیتر در روز، یونان ۱۷۵ لیتر در روز، سوئد ۱۶۴ لیتر در روز، دانمارک ۱۵۹ لیتر در روز، انگلستان ۱۵۳ لیتر در روز، اتریش ۱۵۳ لیتر در روز، ایرلند ۱۴۲ لیتر در روز، فرانسه ۱۳۹ لیتر در روز، آلمان ۱۲۹ لیتر در روز، هلند ۱۲۹ لیتر در روز، بلژیک ۱۱۲ لیتر در روز و لهستان ۹۸ لیتر در روز بالاتر است.
در هر حال کشور ما با کمبود منابع آبی مواجه است و در صورت ادامه روند کنونی مصرف و افزایش تقاضا با توجه به تغییرات غیر قابل پیش بینی اقلیمی و بروز خشکسالی‌ها ممکن است در نهایت منجر به کاهش سرانه آبی یا اتفاقاتی سخت‌تر، همچون مهاجرت اجباری، اختلافات اجتماعی و یا بحران شود.
تقی زاده خامسی معاون وزیر نیرو با بیان اینکه در حال حاضر مخازن آبی کشور ۱۳۰ میلیارد متر مکعب کسری دارند، گفته است: "هم اکنون ۲۳۶ شهر با جمعیت ۲۸ میلیون نفر در تنش هستند".
در این راستا و برای مدیریت بهینه منابع آب و دستیابی به وضع مطلوب در آینده، اقداماتی همچون مدیریت تقاضا و افزایش آگاهی‌های اجتماعی، اجرای طرح‌های توسعه منابع آب، مهار آب‌های خروجی از کشور، استفاده از آب‌های برگشتی، مدیریت عرضه، افزایش بهره‌وری آب، کاهش بیلان منفی مخازن زیرزمینی، اولویت‌بندی مصارف و کاهش آلودگی منابع آب ضروری است تا توانایی تأمین نیازهای آبی ایجاد شود،ضمن اینکه کنترل توسعه لجام گسیخته شهری را نیز نباید از نظر دور داشت.
در همین ارتباط انوش نوری اسفندیاری در گفت‌وگو با خبرنگار اقتصادی ایلنا، درباره مدیریت مصرف آب اظهار داشت: مدیریت فرابخشی آب بر می‌گردد به این که بتوانیم با ظرفیت‌های آب هر منطقه‌ای توسعه شهری را کنترل کنیم، در حال حاضر این کنترل وجود ندارد و از دست تامین کننده هم خارج است چون تامین آب اضافی بسیار پر هزینه بوده و محدودیت بودجه‌ای و امکانات دارد، این مشکل با توجه به شرایط تغییرات آب و هوایی بیشتر هم می‌شود.
وی با تاکید بر اینکه باید فکری برای توسعه شهری کرد که اینگونه بهم ریخته و لجام گسیخته نباشد، افزود: در حال حاضر برای حل مشکل بیکاری روی توسعه اشتغال در کشاورزی تاکید شده اما تاکید بر کنترل مصرف آب در بخش کشاورزی این بخش را تحت فشار قرار داده و به معضل تبدیل کرده است.
این کارشناس حوزه آب تصریح کرد: بخش کشاورزی آب اضافی ندارد، خود به خود از سهم این بخش برداشت می‌شود، بنابراین این موضوع نباید خیلی قابل تاکید باشد، مدیریت تقاضا باید در مناطق شهری اجرا شود، در حال حاضر و بعد از مسئله فرابخشی و آمایش سرزمین، به بحث مدیریت تقاضا کم توجهی می‌شود. در بیشتر شهرها برای فضای سبز از آب لوله کشی استفاده می‌شود و سیستم جداسازی آب شرب و بهداشت و سایر مصارف مورد توجه قرار نگرفته اما ناخودآگاه از سهم کشاورزی کم می‌شود.
وی تاکید کرد: روز به روز جمعیت شهری بی‌رویه افزایش می‌یابد که بخشی در مناطق مسکونی رسمی و بخشی در مناطق غیررسمی ساکن می‌شوند، غیررسمی‌ها از نظر تامین آب، حساب و کتاب چندانی ندارند ولی رسمی‌ها منابع و امکانات زیادی را به خود جذب می‌کنند، بنابراین می‌توان گفت هیچیک از شهرهای کشور مدیریت تقاضای خوبی ندارند تا مصرف را کنترل کنند.
