header photo

Blog posts : "مقاله"

قهرمانِ منفرد یا مجاهدِ خلق؟

قهرمانِ منفرد یا مجاهدِ خلق؟

احسان طبری

صمد بهرنگی نویسنده ای که در سال ۱۳۴۷ در سن ۲۹ سالگی به نحوی مرموز از میان رفت، پدیده ای جالب در ادبیاتِ معاصرِ ماست. او معلمی بود دلبسته به مردم که سالها در روستاهای آذربایجان تدریس می کرد. قصه نویسی بود که هدف های اجتماعی کاملا مترقی را در پرداخت های هنری خویش با دلاویزی و صراحت دنبال می نمود. خود او درباره هدف قصه هایی که برای کودکان نوشته، در مجله "نگین" ( اردیبهشت ۱۳۴۷) توضیح می‌دهد که بهتر از هر وصف دیگری، محتوا و سمت فکری بهرنگی را آشکار می سازد. صمد بهرنگی می‌نویسد:

"آیا نباید به کودک بگوییم که بیشتر از نصف مردم جهان گرسنه اند و راه برانداختن گرسنگی چیست؟ آیا نباید درک علمی و درستی از تاریخ و تحول و تکامل اجتماعات انسانی به کودک بدهیم ؟چرا باید بچه های شسته و رفته بی لک و پیس بی سر و صدا و مطیع تربیت کنیم ؟ مگر قصد داریم بچه ها را پشت ویترین مغازه های لوکس خرازی فروشی های بالای شهر بگذاریم که چنین عروسک های شیکی از آنها درست میکنیم؟....ادبیات کودکان نباید فقط مبلغ محبت و نوع‌دوستی و قناعت و تواضع، از نوعِ اخلاق مسیحیت باشد. باید به بچه گفت که به هر آنچه و هر که ضد بشری و غیر انسانی و سدّ راهِ تکاملِ تاریخی جامعه است، …

Read more

بیانیه 12 شهریور منشور آزادی برای ثبت در تاریخ نوشته شد

دکتر محمد حسین یحیایی

بیانیه 12 شهریور منشور آزادی برای ثبت در تاریخ نوشته شد

بعد از برکناری «رضا شاه» از قدرت، جنب و جوش بزرگی در آذربایجان شروع شد تا به سال ها تحقیر و ظلم پایان دهد، در اولین فرصت «جمعیت آذربایجان» متشکل از آزادی خواهان شکل گرفت و ارگان خود را با نام «آذربایجان» منتشر کرد تا افکار و اندیشه های آزادی خواهی را به دو زبان فارسی و ترکی منتشر کند. مدیریت آن را «میرزا علی شبستری» و سر دبیری آن را «اسماعیل شمس» بعهده داشتند. روزنامه پایگاه خود را در بین مردم به سرعت پیدا کرد، گاهی مردم در کنار کیوسک های روزنامه فروشی تجمع می کردند و از مردم درخواست می کردند که بخش ترکی آن را که قابل فهم بود برایشان بخوانند، از همان روز های نخست باران تهمت و افترا از سوی ارتجاع و مدافعان آنان در «تهران» باریدن گرفت. تا جائیکه با تهدید و فشار مانع از توزیع آن در کیوسک های روزنامه فروشان در شهرهای دیگر بویژه در تهران شدند، در حالیکه هزاران کارگر و زحمتکش آذربایجان که بیشتر آنان در محلات فقیر نشین و حاشیه این شهرها زندگی می کردند و خواهان دستیابی به این نشریه بودند و می خواستند از تحولات کشور و آذربایجان مطلع شوند. متاسفانه عمر این روزنامه به 6 ماه نکشید و به دستور «فهیمی» استاندار آذربایجان به بهانه های واهی تعطیل شد.…

Read more

ماهیت امپریالیستی کودتای 28 مرداد و مدارکی چند در این زمینه بخش دوم

رحیم نامور

ماهیت امپریالیستی کودتای 28 مرداد

و مدارکی چند در این زمینه

بخش دوم

1ــ آغاز فعالیت ها

درگیرودار همین جنجالها و اعلام خطرهای تهدید آمیز بود که در ایران و خارج از ایران یک رشته رفت و آمدها و دید و بازدیدها آغاز گردید، ابتد! سروکله اشرف پهلوی که مدتی از صحنه سیاست ابران دور شده بود پیدا شد.متعاقبآن شوارتسپکف عضو موثر اداره جاسوسی آمریکا وارد ایران گردید. چند روز بعد هندرسن و اشرف از ابران خارج شدنذ. روزنامه شهباز در شماره۶ ۱۸ مرداد ماه ۱۳۳۲ خود در این زمینه تحت عنوان اقدامات لازم رئیس جمهور آمریکا آ غاز شده است چنین توشت:

"خطر بزرگی ملت ما را تهدید میکند ... اظهارات آیزنهاور یک تهدید پوچ و توخالی نیست. نتابج عملی تهدید ژنرال آبزنهاور هم اکنون آشکار شده!ست ... ببهوده نیست که ژنرال شوارتسپکف عضو اداره" جاسوسی آمریکا با شاه خلوت میکند• بی جهت نیست که هم زمان باعزیمت شوارتسیکف به پاکستان علبرضا برادر آدمکش شاه را نبز برای "شکار ببر به پاکستان دعوت می کنند و باز هم تصادفی نبست که در همین موقع از شروع یک سلسله تحریکات در کرمان و بلوچستان از طرف فرمانده محل سرتیب امان پور نوکر دربار خبر میرسد". …

Read more

کارکردهای جادویی و سحرآمیز زیورآلات کودکان در بین ترکمن‌ها بخش دوم

کارکردهای جادویی و سحرآمیز

زیورآلات کودکان در بین ترکمن‌ها

بخش دوم

گ.پ.واسیلیوا

ترجمه: رحیم کاکایی

"تومار" -  آویزهای مسطح خش خش دار – "شلپه" و دیگر زینت آلات نقره‌ای با آویزها و همراه عقیق جگری رنگ جا داده شده در آن. "یوموت" ها، چه "یوموت"های غربی و چه شمالی، "بیازبنت" را  به پشت خود آویزان نمی‌کردند. آنها این زیورآلات را به صورت جفت داشتند و بر روی شانه های "آلا یلک" یا خلعت و روپوش خود محکم می کردند. معمولاً بر روی پشت لباس مثلثی قرمز رنگ از ماهوت می‌دوختند که روی آن "تومار"، "دغدان" [درخت داغدان یا تاگوک گفته می‌شود] چوبی یا دعا(دوغا)  نقره‌ای، سایر طلسم‌ها و سکه‌ها را می‌بستند. با طلسم‌هایی خاص و ویژه که ارزش آن را دارد روی آن کمی تامل کنیم، یک تزیین نقره‌ای مشبک زیبا بنام" اوق یای" بر روی نمونه‌های اواخر سده نوزده وجود داشت. واقعاً شبیه یک تیر و کمان کشیده شده است. بعدها این زیورآلات بیشتر و بیشتر حالت و طراحی را بدست آوردند که فقط شکل و نام بیرونی آنها به طلسم های سابق شباهت داشت. زیورآلات روی پشت بالاپوش یا شنل برای پسرانی با  2-3 تا 6-7 سال (در میان "یوموت" ها، "تکه" ها و "ساریق" ها) بسته می‌شد و…

Read more

یک قدم تا فروپاشی اقتصادی

دکتر محمد حسین یحیایی

یک قدم تا فروپاشی اقتصادی

یکی از ویژه گی های استبداد و رژیم های تمامیت خواه ایجاد دروغ، پراکندن آن در جامعه بزرگنمایی خود و تحقیر دیگران به دفعات و تکرار آن در هر فرصتی است که از یک سو با روان و احساسات مردم بازی کنند و از سوی دیگر خود را پر رمز و راز نشان دهند که گویا مفسران و تحلیلگران اقتصادی و سیاسی قادر به درک عملکرد آن نیستند و آینده آنها را نمی توانند پیش بینی کنند در حالیکه گاهی ارقام منتشر شده از سوی اینگونه رژیم ها که زیاد هم قابل اعتماد نیستند، دست آنها را باز و واقعیت های موجود را برملا می کنند. رژیم جمهوری اسلامی از جمله رژیم هایی است که مقامات آن با گنده گویی جاه طلبانه و راز آلود و کتمان واقعیت حاکم بر جامعه خود را تافته جدا بافته نشان می دهند و به دروغپردازی های خود هر روز ابعاد تازه و وسیعتری می بخشند. تا به فریب مردم ساده لوح و زود باور ادامه دهند. رژیم ولایت بیشترین دروغ ها را در حوزه اقتصاد بکار می برد زیرا مردم در زندگی روزانه خود با آن دست به گریبانند و واقعیت های ان را توده های مردم بویژه تهیدستان با پوست و گوشت خود احساس می کنند و در مقابل گرسنگی فرزندان خود شرمگین می شوند.…

Read more

کارکردهای جادویی و سحرآمیز زیورآلات کودکان در بین ترکمن‌ها بخش نخست

کارکردهای جادویی و سحرآمیز

زیورآلات کودکان در بین ترکمن‌ها

بخش نخست

گ.پ.واسیلیوا

ترجمه: رحیم کاکایی

با رشد آموزش و فرهنگ عمومی مردمانی که در مناطق دوردستو سابق روسیه تزاری ساکن بودند، فرایند فعال دگرگونی زندگی آنها، همگرایی خلقهای خویشاوند همسایه و از میان رفتن ویژگی‌های فرهنگی و قومی آنها در جریان است. از این منظر، پژوهش، شناخت و درک  آن عناصری از فرهنگ که بصورت بازمانده‌ها به ما رسیده اند  از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند؛ این بازمانده‌های فرهنگی بر اثر ناهماهنگی و ناسازگاری زندگی معاصر، معنا و مفهوم خود را از دست داده و از زندگی ناپدید می‌شوند. این امر در مورد بازمانده‌های باورهای پیش از اسلام که در اسلام حفظ و با آن در هم تنیده شده‌اند، صدق می‌کند، به ویژه تصوراتی در مورد  نیروهای شیطانی و خبیثی که ظاهراً در زیست بوم و دوروبر مردمان زندگی می‌کردند و در صورت امکان به انسان آسیب می‌رساندند. از این رو مفهوم ویژگی‌های محافظتی  اشیایی خاص، که ظاهراً ارزانی دهنده  و بخشنده نیروی سپنتا و مقدس بودند،  ملبس شدن به آنها به حفظ تندرستی و کامیابی کمک می کرده است. انواع گوناگونی از طلسم‌ها برای محافظت در برابر نیروهای "بد…

Read more

سرنوشت دنیا و تمدن آن در گرو جنگ های تحمیلی ناتو

سرنوشت دنیا و تمدن آن در گرو جنگ های تحمیلی ناتو

اسدالله کشتمند

اوضاع کنونی جهان در بالاترین حد تشنج قرار گرفته و هرروز بیشتر از روز پیش تحریکاتی صورت می‌گیرد که بشریت رابه لبه پرتگاه یک جنگ تباه کن جهانی نزدیک‌تر می‌سازد. در این هنگامه نامیمون و سیاه روزگار، نیرومندترین کشور جهان یعنی ایالات متحده امریکا به کمک ناتو، درجه این تشنج را، پی در پی بالا می‌برد. به گفته خود رسانه‌های امریکائی (نشریه امریکائی سالن) ناتو پی در پی روسیه را تحریک می‌کند.

دلیل عمده ادامه این وضع فقط و فقط ناشی از تمایل صریح سردمداران امریکا برای حفظ به‌اصطلاح نظم نوین جهانی (تسلط نئولیبرالیزم افسارگسیخته) است که مشخصه اساسی آن حکمروائی سرمایه، سیاست مداران و نظامیان امریکائی بر مقدرات همه مردمان جهان است.

برای ادامه این وضع و از سر راه برداشتن موانع موجود، امریکا از حربه زور و توطئه و سرکوب هر آنکه با این نظم دلخواهش سازگار نباشد، کار می‌گیرد. ازقضا امروز روسیه در برابر امریکا قد راست ایستاده و به این نظم نابرابر و ظالمانه، با صدای رسا …

Read more

توپخانه انقلاب مشروطیتِ ایران در شناخت و ستایش میرزا علی‌اکبر طاهرزاده (صابر)

توپخانه انقلاب مشروطیتِ ایران

در شناخت و ستایش میرزا علی‌اکبر طاهرزاده (صابر)

ادبیات بالنده در میهن ما، به‌ویژه در تاریخ معاصر، همواره در خدمت دگرگونی به‌سود محرومان و فرودستان جامعه بوده است. هنرمندان ما با عرضۀ داستان و شعر و دیگر آثار در ژانرهای (گونه‌های) ادبی گوناگون، به این دگرگونی شتاب و عمق بخشیده‌اند. شعر یکی از گونه‌هایی بوده که در بسیاری از دوران‌های حساس تاریخی، شاعران انقلابی‌ هم‌چون سلاحی بُرنده به‌کار برده‌اند. یکی از این شاعران شخصیتی‌ کم‌نظیر به‌نام میرزا علی‌اکبر طاهرزاده مشهور به “صابر” است که حیات او با انقلاب مشروطیت هم‌زمان است.

میرزا علی‌اکبر طاهرزاده (صابر)، شاعر، طنزپرداز انقلابی، معلم، و خدمت‌گزار اجتماعی، در خانواده‌ای کاسبِ خُرده‌پا در سال ۱۸۶۲/ ۱۲۴۱ خورشیدی در شماخی، از شهرهای دیرین شیروان، جمهوری فعلی آذربایجان به‌دنیا آمد. از ۸ سالگی وارد مکتب‌خانه شد، چند سال در مکتب‌خانه درس خواند و از …

Read more

سه هدف مهم مشروطه‌خواهان

سه هدف مهم مشروطه‌خواهان

مساله‌ای که از عصر مشروطه تا دوران انقلاب اسلامی همواره به‌عنوان یک بحران اجتماعی و سیاسی خودنمایی کرده چگونگی توزیع قدرت است چنان‌که یکی از دلایل توسعه‌نیافتگی کشور همین ساز و کار معطوف به حاکمیت، ساختار پاتریمونیالیستی و برخورداری از رانت‌‌های اقتصادی و مناصب سیاسی به جای تمرکززدایـی سیاسـی و اداری و خودگردانی واحدهای محلی بوده است.

سارا جنگروی: در گفت‌وگو با دکتر محمد رادمرد، استادیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه مازندران به تاثیرات فکری چند تن از متفکران آن دوره بر جریان مشروطه‌خواهی پرداخته‌ایم. این استاد دانشگاه معتقد است که تفکرات شخصی چون ملکم‌خان متناقض بوده و او نتوانسته روح مشروطه‌خواهی را به جامعه ایران منتقل کند، ضمن اینکه مشروطه‌خواهان در تحقق هر سه هدف اساسی خود یعنی: نوسازی سیاسی، ایجاد یک دولت مقتدر مرکزی و تکوین و بهبود وضعیت اقتصادی و زیرساختی کشور شکست خورده‌اند…

Read more

رژیم ولایت مانع از رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است

دکتر محمد حسین یحیایی

رژیم ولایت مانع از رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است

رژیم ولایت از نخستین روز های تشکیل خود به یکی از موانع بزرگ  و پیشگیرنده از رشد اقتصادی، اجتماعی و سیاسی جامعه متکثر ایران شد، جامعه ای که همه زمینه های شکوفایی و رشد سریع را داشت زیرا از منابع بزرگ انسانی برخوردار بود، جامعه ای جوان که خواهان آموزش با کیفیت بود و دانشکده های گوناگون در همه حوزه ها یکی پس از دیگری گشایش می یافت، همراه با آن ایران از منابع سرشار طبیعی مانند نفت، گاز، ذغال سنگ، سنگ آهن و غیره برخوردار است که با آگاهی و مدیریت توان رشد همه جانبه را فراهم می کرد. رژیم ولایت در راستای خواسته های « خمینی » همه منابع خود را برای حفظ خود و صدور انتقلاب کذایی خود بکار برد، جامعه را از یک سو پلیسی- امنیتی برای سرکوب کرد و از سوی دیگر به میلیتاریزه کردن جامعه پرداخت تا ظرفیت ها و امکانات اقتصادی و تکنیکی خود برای ساخت ابزار های جنگی و مداخله نظامی در امور منطقه کرد، در نتیجه جامعه را از روند طبیعی خود که بسوی پیشرفت سریع اقتصادی و اجتماعی بود دور ساخت. …

Read more

آقای چوخ بختیار

آقای چوخ بختیار

صمد بهرنگی

هر اتفاقی می‌خواهد بیفتد، هر بلایی می‌خواهد نازل شود، هر آدمی می‌خواهد سر کار بیایید، در هر صورت آقای چوخ بختیار عین خیالش نیست، به شرطی که زیانی به او نرسد، کاری به کارش نداشته باشند، چیزی ازش کم نشود. رئیسی خوب است که غیبت او را نادیده بگیرد و تملق های او را به حساب خدمت صادقانه بگذارد. وزیری خوب است که برای او ترفیع رتبه‌ای و پولی در بیاورد.

زندگی او مثل حوض آرامی است. به هیچ قیمتی حاضر نیست سنگی تو حوض انداخته شود و آبش چین و چروک بردارد. آدم سر به راه و پا به راهی است. راضی نمی‌شود حتی با موری اختلاف پیدا کند. صبح پا می‌شود و همراه زن و بچه‌اش صبحانه می‌خورد و بعد به اداره‌اش می‌رود. حتی با بقال و قصاب سر گذر هم سلام و علیک گرم و حسابی می‌کند که لپه را گران حساب نکند و گوشت بی ‌استخوان بهش بدهد.

وی معتقد است که در اداره نباید حرفی بالای حرف رئیس گفت و دردسر ایجاد کرد. کار اداری یعنی پول درآوردن برای گذران زندگی. پس چه خوب که بکوشد با کسی حرفش نشود و زندگی آ…

Read more

به یاد و خاطره «میرجعفر پیشه وری» مبارز پی گیر راه آزادی

دکتر محمد حسین یحیایی

به یاد و خاطره «میرجعفر پیشه وری» مبارز پی گیر راه آزادی

هرساله تیرماه یادآور درگذشت شخصیتی است که در تاریخ سیاسی آذربایجان و ایران جایگاه ویژه ای دارد، در صبحگاه بیستم تیرماه سال 1326 زنده یاد پیشه وری در یک حادثه رانندگی و برخورد ماشین به جدول کنار جاده  در برگشت از یک اردوگاه پناهجویان زخمی و سپس در بیمارستان درگذشت، دررابطه با این روز شوم غرض ورزی ها، مخدوش سازی ها و داستان سرایی های فراوانی شده است که با واقعیت همخوانی ندارد، پیشه وری شخصیتی بود که دوست و گاهی دشمن هم آزاد اندیشی، توانایی قلم، روزنامه نگاری و سیاست ورزی ایشان را می ستودند و کینه شخصی به وی نداشتند. تنها مرتجعین، مستبدین و استثمارگران که با هرگونه تغییر و تحول مخالفت می کردند از وی کینه به دل داشتند تا سال ها آن را به شیوه های گوناگون با اتهام زنی و دروغ پردازی ادامه دادند. پیشه وری فرزند آذربایجان و دوستدار کرامت و آزادی انسان بود که در یکی از روستا های خلخال (سید لر زیوسی، زاویه سیدات) چشم به جهان گشود، پدرش میرجواد و پدر بزرگش میر یحیی مرد خردمندی بود، میر جعفر نخستین آموزه های خود را از پدر بزرگ آموخت، دو برادر به نام های میر خلیل (پزشک) در باکو و میر سلیم (مهندس) در لنینگراد داشت و خواهرش صغرا خانم هم در باکو زندگی می کرد.…

Read more

به مناسبت چهل و نهمین سال شهادت هوشنگ تیزابی

 به مناسبت چهل و نهمین سال شهادت هوشنگ تیزابی

سربلند...*

هوا کاملا تاریک بود. ابر سیاه و غلیظی آسمان را پوشانده بود. ساعت دو بعد از نیمه شب را نشان می داد. خواب، خود را چون بختکی شوم بر روی شهر انداخته بود. به ندرت از پنجره ای نوری میتابید. سکوت آزار دهنده‌ای بر شهر حاکم بود.

بیدار، مقداری حروفِ سربیٍ چاپیٍ ریز و درشت را روی میز ریخته بود و مرتب آنها را زیر و رو می کرد. به دنبال حرف «ز» می گشت تا جمله ای را که چیده بود تمام کند. صدای پارس سگ ولگرد کوچه که «فسقلی» صدایش می‌کرد را شنیدن. صدای «فسقلی» برایش آشنا بود. از چند ماه پیش که به این خانه نقل مکان کرده بود، هر روز او را در کوچه می دید. روزهای اول وقتی چشم »فسقلی» به او می افتاد، به سویش پارس میکرد، ولی رفته رفته به او عادت کرده بود. بیدار را که از دور میدید به سویش می دوید، دُمی تکان می‌داد و طعمه ای را که او برایش پرت کرده بود در هوا می گرفت و می بلعید.

صدای پارس بی‌وقفه فسقلی ادامه داشت، ب…

Read more

از اعتراضات مردمی تا خیزش همگانی راهی نیست

دکتر محمد حسین یحیایی

از اعتراضات مردمی تا خیزش همگانی راهی نیست

مدت ها است رژیم ولایت خود را پیروزمند میدان می داند و بر این پای می فشارد که کنترل جامعه را در دست گرفته، اعتراضات مردم را با اعمال زور و فشار، اعدام و زندان، کور کردن و زخمی نمودن و تهدید و ارعاب خوابانده و برکوچه و خیابان حاکم شده است ولی واقعیت بگونه دیگری است. رژیم ولایت با بزرگترین بحران تاریخی خود روبرو شده است، از یک سو کشتی اقتصاد به گل نشسته و پیش نمی رود و از سوی دیگر مردم با فاصله گرفتن از رژیم ولایت در مسیر دیگری حرکت می کنند و رژیم را در دست اندازهای بی شماری قرار می دهند تا جائیکه خودی ها هم زبان به گلایه گشوده اند.« مسعود پزشگیان» نائب رئیس پیشین مجلس و نماینده تبریز که خطر را احساس کرده با عصبانیت به رژیم می تازد و می گوید: 40 سال است روشی انتخاب کردیم که مردم با حجاب شوند اما روز به روز اوضاع بدتر می شود، آنها محصول خود ما هستند و حالا کتک می زنیم باید روش را تغییر دهیم. برخی از روحانیون و مدرسین حوزه هم با همین احساس خطر و نگرانی از عملکرد رژیم انتقاد می کنند، جالب تر آنکه هزاران مسجد در شرف تعطیلی قرار دارند زیرا مردم به آنجا ها مراجعه نمی کنند، « حجاریان » از تئوریسین های اصلاح طلبان می گوید: خداناباوری به سرعت در کشور گسترش می یابد. «کارل مارکس» در جایی گفته بود: انسان محصول شرایطی است که در آن بالغ می شود و آزادی زن معیار واقعی سنجش آزادی در آن جامعه است و دین و خدا هم ابزاری است برای ثروتمندان که ثروت خود را حفظ و افزایش دهند و فقرا و تهیدستان هم بتوانند رنج فقر و محرومیت را تحمل کنند. آنچه رژیم را به وحشت انداخته نافرمانی مدنی…

Read more

نگاهی به زندگی پربار شهید فریدون ابراهیمی

نگاهی به زندگی پربار شهید فریدون ابراهیمی

شهید فریدون ابراهیمی، فرزند برومند خلق آذربایجان، عضو کمیته مرکزی فرقه دمکرات آذربایجان، نماینده مجلس ملی آذربایجان، دادستان کل آذربایجان در دوران حکومت ملی، در ۲۹ آبانماه ۱۲۹۷ در شهر آستارا متولد شد. پدرش غنی ابراهیمی از روشنفکران دوران خود بود، که در سال ۱۲۹۷ پس از تشکیل فرقه عدالت در رشت ، به رهبری میرزا محمد آخوندزاده (سیروس)مبادرت به تاسیس تشکیلات فرقه عدالت در آستارا کرد. وی در تیرماه ۱۲۹۹ ، پس از شرکت در اولین کنگره فرقه عدالت در شهر انزلی بنیانگذاری حزب کمونیست ایران، تشکیلات این حزب را در آستارا پایه گذاری کرد.

فریدون ابراهیمی در سال ۱۳۲۰ ، زمانی که در دانشکده حقوق دانشگاه تهران مشغول تحصیل بود، به صفوف حزب توده ایران پیوست. وی در جنبش دانشجویی شرکت فعال و موثر داشت. وی فعالیت های ادبی خود را از سالهای اول ورود به دانشگاه آغاز و بزودی شروع به نوشتن مقالات سیاسی کرد…

Read more

خسرو روزبه مردی که افسانه شد

 

خسرو روزبه مردی که افسانه شد

     خسرو روزبه هم‌چنین مشهور با نام‌های مستعار «سعیدی» و «ستخر» (مخفف ستوان توپخانه، خسرو روزبه) (۱۲۹۴ سامن ملایر- ۲۱ اردیبهشت ۱۳۳۷) ریاضیدان، نویسنده، متخصص نظامی و استاد دانشکده افسری بود که جهت مبارزه با حکومت پهلوی به حزب توده ایران پیوست. وی از اعضای شاخص و حیاتی سازمان نظامی و مخفی این حزب و مسئول شعبه اطلاعات کل آن بود. روزبه نویسنده چندین کتابچه آموزش شطرنج و جنگ‌افزارهای توپخانه‌ای بود و تالیفات او درباره خمپاره و توپ سالها به عنوان کتاب درسی مدارس نظامی تدریس می‌شد. او همچنین نخستین فرهنگ واژگان سیاسی در ایران را به رشته تحریر درآورد.

خسرو روزبه دومین فرزند خانوادهٔ «ضیاء لشکر» در سال ۱۲۹۴ شمسی در شهرستان سامن ملایر متولد شد. پدرش در ارتش، سمت ریاست کارپردازی لشکر را به‌عهده داشت و به‌همین جهت به دریافت لقب ضیا لشکر نائل گردید. مدتی بعد نیز رئیس ژاندارمری محلی ولایات ثلاث ملایر شد. او که مردی شریف بود، میراث پدری خود را در حین خدمت به ارتش از دست داد، به همین جهت خسرو در خانواده‌ای متوسط ولی در شرایط نامساع…

Read more

رویا های شیرین و واقعیت های تلخ

دکتر محمد حسین یحیایی

رویا های شیرین و واقعیت های تلخ

اوضاع اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایران هر روز بغرنج تر از روز گذشته به پیش می رود، توده های مردم بویژه تهیدستان از افزایش روز افزون قیمت ها به ستوه آمده اند، کارگران و زحمتکشان با تورم بالای 60 درصد هر روز سفره خود را کوچک تر می کنند، برای اجاره خانه به حاشیه شهر ها پناه می برند، اغلب کنشگران اجتماعی هشدار می دهند که شورش گرسنگان در راه است که هیچ نیرویی قادر به مهار آن نخواهد بود، فرماندهان سپاه و نیروهای امنیتی جامعه را تهدید باران می کنند ولی کسی به گفتار متناقض آنها تره ای خرد نمی کند، گاهی خامنه ای پا به میدان می گذارد تا مردم خشمگین و جوانان شورشگر را آرام کند و با گفتار بی سر و ته خود امید را در دلها زنده کند، ولی به سرعت گفتارش به ضد خود تبدیل می شود، شرایط ذهنی جامعه برای یک تحول اجتماعی هر روز آماده تر می شود، همدلی، همکاری و همبستگی ملل در گستره ایران می تواند با استفاده از این شرایط ذهنی شرایط عینی را فراهم آورد و جامعه را از این استبداد دینی و ارتجاعی نجات دهد. رژیم ولایت از همه ابزار های پیدا و ناپیدای خود استفاده می کند تا این همکاری بین ملل صورت نگیرد و اختلاف و گسست بین آنها به بهانه های گوناگون و گاهی واهی افزایش یابد.…

Read more

سیر تحول قوانین کار و روابط کار در ایران و جهان

سیر تحول قوانین کار و روابط کار در ایران و جهان

بهمناسبت روز جهانی کارگر

۱۱ اردیبهشت ماه، روز جهانی کارگر، در ایران و در بسیاری از کشورهای جهان جشن گرفته میشود. بیمناسبت نیست که در آستانه این روز تاریخی برای کارگران و همه زحمتکشان جهان، مروری کوتاه داشته باشیم برسیر تحول تاریخی قوانین کار و روابط کار در ایران و جهان.

گسترش مناسبات سرمایهداری در اروپا و مسلط شدن آن در بیشتر كشورهای اروپایی و بهویژه ایجاد تشكلهای كارگری ازاواسط قرن نوزدهم میلادی كه طرح خواستههای كارگران را بهدنبال داشت و فشار احزاب سیاسی و نگرانی دولتها از بروز ناآرامیهای اجتماعی و سیاسی، موجب شد تا قوانین مربوط به تنظیم روابط كار اهمیت بیشتری پیدا کند و دولتها بپذیرند در این زمینه قوانینی را به تصویب برسانند كه براساس آن در قرارداد بین كارگرو كارفرما، دولت نیز طرف سوم باشد. از این زمان به بعد است كه «سه جانبهگرایی» به معنای «مداخله» دولت درع…

Read more

مختومقلی فراغی؛ شاعری نيرومند‌تر از مرگ

رحیم کاکایی

مختومقلی فراغی؛ شاعری نيرومند‌تر از مرگ

ای مختومقلی راز خود را از خلق مپوشان (مختومقلی)

تاريخ هنر و ادبيات جهانی در کشورهای گوناگون و نزد هنرمندان گوناگون نشانگر آن است که چگونه ايده‌ها، تخيل و آفرينش هنری، چهرهپردازی زندگی و آنچه که از بُعد زندگی و تعميم‌پردازی هنری از زندگی ارائه می‌شود، هرچند کاملاً يکسان نيستند، اما گاه نزديک و شبيه هستند و بدون هيچ‌گونه اقتباس و تقليدی و بدون کپی‌برداری کورکورانه از زندگی و جدا از يکديگر به‌وجود آمده‌اند.  تخيل هنری اين هنرمندان که عواطف انسان را به‌خود جذب می‌کردند، خود هيچ‌کدام جای ديگری را نگرفتند. زيرا هر کدام از راه‌های گوناگون اين تخيل را همه‌جانبه، درست مانند خود زندگی يا بُرشی از آن را با تمام پيچيدگی‌هايش از نو ارائه و تفسير کردند. اين هنرمندان نمی‌توانستند يکديگر را بشناسند، اما آن‌ها در يک دوران می‌زيستند. شايد اين آن سرچشمه‌ای است که انگيزه و علت نزديکی معنوی و ايده‌های خلاق بيان شده‌ آن‌ها می‌شد.   از اين‌رو در بسياری موارد همانندی پديده‌های هنری و اجتماعی بين مختومقلی و شاعران هم‌دوره وی دور از يکديگر نبودند. مختومقلی هنر نومايه‌ای خلق کرد که به‌مثابه کشف چيزی نو در ادبيات ترکمن است. وی ضرورت‌های انسانی و بشری و جنبه‌های ناشناخته زندگی را ديد، شناخت و احساس کرد که کسی تا آن دوران در ميهن وی نديده، نشناخته و حس نکرده بود. صحنه ادبيات مختومقلی پيکار دائمی در زندگی بود.  درادبيات ترکمنِ پيش از مختومقلی دو روند ادبی رشد کرده بود. روند نخست، با ادامه سنت ادبيات ترکی آسيای ميانه و با توجه به غزليات، درکل، بر ايجاد غزل‌های عا…

Read more

بقایای شامانیسم در بین ترکمن‌های گؤکلن

و.ان. واسیلیوف/ ترجمه- رحیم کاکایی

بقایای شامانیسم در بین ترکمن‌های گؤکلن

بخش سوم- بخش آخر

در گزارش شاهدان عینی، حتی می‌توان نشانه‌هایی از برخی ویژگی‌های لباس شامان‌ها را مشاهده کرد(آنطور که مشخص است، لباس خاصی برای شامان‌های آسیای مرکزی وجود نداشت). بنابراین، به گفته«ن. خدایبردیف»، پُرخان هنگام «بازی» لباس‌های دیگری به تن می‌کرد - پیراهنی که با طلسم‌های مثلثی شکل آویزان شده بودند (دوغا- دعا عربی) [12] ، و روی پیراهن - یک ردای بلند و رنگارنگ از نوع ازبکی، بدون آستر، با کمربندی سفید یا «قوشا ق» آبی.  با کلاهی کوچک روی سرش به چشم می‌خورد، چیزی شبیه کلاهی لبه دار (قولپاق- سُوری تلپک)) با بالای گرد. در طول "بازی" پُرخان ردای خود را در نمی‌آورد. «هیچ طلسمی (تعویذ، حرز یا بلاگردان. مترجم) روی لباس نیست. همه پرخان‌ها چنین لباس‌هایی برای خود داشتند، بدون آن "بازی" نمی‌کردند. در آن نوعی قدرت نهفته است - شاید ارواح (ترواه-جین) - ». در توصیف…

Read more

20 blog posts