header photo

ارمنستان : " جنبشی توده ای که کشور پیش از این هرگز شاهد آن نبوده است "

ارمنستان : " جنبشی توده ای که کشور پیش از این هرگز شاهد آن نبوده است "

برگردان : هاتف رحمانی

در ارمنستان جنبشی توده ای نخست وزیر و رئیس جمهور سابق سرژ سرگیسیان را بر کنار کرد. حتی اگر جریان های لیبرال برای کانالیزه کردن جنبش و کسب حمایت انتخاباتی تلاش می کنند ، این جنبش می تواند حرکت مثبتی برای جوانان و طبقه کارگر سرکوب شده نیز باشد . ما با هوانس گورکیان ، دانشجوی حقوق ارمنی در برلین و عضو سازمان انقلابیون انترناسیونالیستی المان گفتگو کرده ایم . گفتگو توسط فیلیپ الکوی انجام گرفته است . 

ف آ: جنبش چگونه آغاز شد ؟ آیا اولین بار است که مردم علیه دولت اعتراض می کنند؟

هوانس : جنبش در 13 اوریل با شروع اولین اقدام های نافرمانی مدنی آغاز گشت . قبل از آن ، نیکول پاشینیان رهبر اپوزیسیون در سراسر ارمنستان یک راه پیمایی اعتراضی بر گزار کرد. با بازگشت به ایروان پایتخت ارمنستان اپوزیسیون اعتراض علیه انتخاب برنامه ریزی شده سرژ سرگیسیان رئیس جمهور سابق بعنوان نخست وزیر در رای گیری 17 آوریل مجلس را آغاز کردند. جوانان بودند که راه بندان خیابان ها را با ابزار های مسالمت آغاز کردند چون نمی خواستند انتخاب عملی شود. دانشجوها برای اشغال دانشگاه تلاش کردند اما نیروهای پلیس قوی تر بودند. با کمک نیروی عظیم پلیس ، توده های معترض نتوانستند مانع از رای در مجلس شوند اما با این وجود اعتراض ها بزرگتر و بزرگتر شد .  

 ارمنستان کشوری است که همیشه مشکل اقتصادی بزرگی همراه با یک طبقه سیاسی فاسد ، و نیز تاریخی از اعتراض در سال 2008 داشته است ، که مردم علیه انتخاب تقلبی سرژ سرگیسیان بعنوان رئیس جمهور اعتراض کردند. تظاهرات در اوج خود ، به شرکت بیش از 150.000 اعتراض کننده در ایروان رسید. پس از آن مبارزات بسیار خشونت امیز شد و در اول مارس همان سال نیروهای سرکوب (از جمله نیروهای ویژه روسی[1]) با گلوله های واقعی به تظاهر کننده ها شلیک کردند. در این رخ داد ها – در ارمنستان از ان به عنوان "اول مارس" یاد می شود- 10 نفر کشته شدند.

جنبش جالب توجه دیگر اساسا اعتراض جوانان علیه بالارفتن قیمت برق در سال 2015 بود. در آن زمان ، نیز مردم خیابان ها را بستند و محل هایی را به اشغال در آوردند. این اعتراض ها مسالمت آمیز بود اما بار دیگر عدم رضایت از دولت و حزب حاکم جمهوری خواه را نشان داد. 

  کدام نیروهای اجتماعی جنبش را به پیش می برند؟

 آشکار است که جوانان ، اما زنان هم ، اگر چه با نمایشی ضعیف تر بخش بزرگی را در اعتراض تشکیل می دهد . دانشجویان بسیار فعال و یک سنگر جنبش هستند. این ها هم  نسلان من هستند ، که بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به دنیا آمده اند و تنها جمهوری بورژوایی را می شناسند. نسلی است که هیچ احترامی در کشور ندارد ، نسلی که یا  برای درس خواندن یا برای کار در دیگر کشور ها کشور را ترک می کند.[2] 

اما ما باید حساب کنیم که به خاطر نفرت از الیگارش ها ، بخش های دیگر مردم هم در اعتراض ها شرکت می کنند. این یک جنبش توده ای است که کشور پیش از این هرگز شاهد آن نبوده است . 

نیروهای لیبرال سیاسی در جنبش وجود دارند، تاثیر واقعی آن ها چیست ؟ 

آن ها تاثیر بزرگی دارند، همان طور که خود نیکول پاشینیان رهبر کاریزماتیک جنبش لیبرال است.  شاید نام او را در روز های اخیر برای اولین بار شنیده باشید ، اما او شخصیت سیاسی ناشناخته ای در ارمنستان نیست . اساسا ، او شاگرد اولین رئیس جمهور و رئیس جمهور سابق لون تر پتروسیان است که کشور را از 1991 تا 1998 اداره کرد . پتروسیان مسئول تمام خصوصی سازی ها در صنعت و خیزش سریع الیگارش ها بود . خود او به خاطر اعتراض های توده ای در سال 1998 مجبور به کناره گیری شد، در حالی که او مایل به گفتگو با آذربایجان بر سرعقب نشینی احتمالی از ناگورنو قره باغ بود.

در سال 2008 باز پتروسیان بود که سرژ سرگیسیان را در انتخابات ریاست جمهوری به چالش کشید. پس از اول مارس و تحمیل شرایط اضطراری ( با ممنوعیت اعتصاب ها ، اعتراض ها ، سانسور رسانه ها و غیر آن ) پتروسیان تحت حصر خانگی قرار گرفت . در تمام طول حصر نیکول پاشینیان مدافع او بود . او در سال 2008 برنامه بسیار رزمنده تری داشت :" ما تا پایان خواهیم جنگید" نیکول و دیگر رهبران اپوزیسیون تا ژوئن سال 2009 که خود را تسلیم پلیس کردند مخفی شده بودند. نیکول پس از آن به قتل و اختلال نظم متهم شد . او باید دو سال آینده را در زندان می گذراند.  

پس از آن ، او بسیار آموخنه است . اکنون روزهای سیاست مدار جدی نیکول پاشینیان است که درست مانند دیگران سیاست مداران جامه سیاست پوشیده است. این روز ها او را بعنوان فعالی مشاهده می کنید که تمام طول روز با یک تلفن همراه در سراسر خیابان ها راهپیمایی می کند. برنامه سیاسی او همان برنامه قبلی باقی مانده است ، چون او یک لیبرال و نماینده مجلس ائتلاف لیبرال "یلک" (ائتلاف ملی ارمنی) است . یلک یک سازمان خرده بورژوایی است اما نیکول توانسته است خود را فعالی همانند دانشجویان به نمایش بگذارد.

چون جنبش دموکراتیک است خواسته آن انتخابات آزاد و عادلانه و رد سرژ و حزب اوست ، او خیلی محبوب است . او همیشه در حال سخنرانی برای مردم است و تلاش می کند خود را به صورت شفافی  ضد فساد نمایش دهد. در این رابطه او خیلی صریح است و همیشه به گفتگو های آشکار دعوت می کند .دلیل این که ما شاهد گفتگو های آشکار او و سرژ یا رئیس جمهور آرام سرگیسیان هستیم همین شفافیت او است .  

  وضعیت طبقه کارگر و جوانان در ارمنستان امروز چگونه است ؟

 وضعیت هر دو وحشتناک است . نرخ رسمی بیکاری 20 درصد است و مشاغل نادر است . هیچ چشم اندازی برای جوانان وجود ندارد چون وضع اقتصاد در ارمنستان بسیار بد است .در ارمنستان افراد فقیر بسیاری هستند که رنج می برند ، چون صنعت به طور کامل از دهه 1990 نابود شده است. ارمنستان بعنوان جمهوری سابق شوروی طبقه کارگری داشت که به خوبی سازمان یافته و دارای اتحادیه های کارگری بود. اتحادیه های کارگری هنوز وجود دارند اما بسیار ضعیف اند و طبقه کارگر تکه تکه است .

با این حال ما در طی اعتراض های سیاسی شاهد اعتصاب ها در شرکت آی تی سینوپسی و فروشگاه بزرگ دالما بودیم . در هر دو مورد ، کارگران اعتصاب کردند و به راه بندان خیابان ها پیوستند. دانشجو ها به خوبی سازمان یافته اند و نیز با فراخوان 25 آوریل  نیکول به اعتصاب سراسری کارگران و دانشجویان پیوستند، که پس از آن نتوانستند ادامه دهند چون دولت موقت اعلام کرد که انتخابات در اول ماه می بر گزار خواهد شد . 

 اگر چه نخست وزیر استعفا کرد اما جنبش ادامه دارد. چشم انداز های جنبش چیست ؟

مردم می دانند که مشکل تنها سرژ نیست. خود او زندگی لوکس افتضاحی دارد و روشن است که مردم از او نفرت دارند. اما مردم همچنین می دانند که او و حزب او نماینده الیگارش ها هستند. جنبش ادامه دارد و شعارها از رد سرژ به رد حزب جمهوری خواه ارمنستان فرا رفته است . در یک شبه کلنی فقیری مانند ارمنستان جنبش دموکراتیک همیشه مطالبات اجتماعی دارد چون مردم نه تنها خواهان انتخابات آزاد بلکه خواهان کار ، اجاره های بالاتر و نان نیز هستند. اوایل سال جاری ما شاهد چیزی مشابه در کشور همسایه خود ایران بودیم . 

 اکنون همه برای انتخابات مجلس آماده می شوند. احتمالا حزب های دیگر بورژوازی مانند تساروکیان ( تاسیس شده توسط گاگیک تساروکیان الیگارش) از پاشینیان حمایت خواهند کرد. خود پاشینیان اعلام کرده است  که یلک در انتخابات شرکت خواهد کرد .به همین دلیل هم هست که اکنون بسیج و اقدام های نافرمانی مدنی متوقف شده است . آن ها اکنون به شهر های دیگر می روند و کارزار انتخاباتی خود را انجام می دهند. پاشینیان شانس برنده شدن را دارد اما قطعی نیست . او اکنون بسیار محبوب است .

مشاهده آن که انتخابات چگونه پیش خواهد رفت ، آیا دچار فساد و تفلب خواهد شد یا نه جالب توجه خواهد بود. (چنین امری) محتمل به نظر می رسد چون تمام ماشین دولتی تحت کنترل حزب جمهوری خواه است . این حزب مانند یک سازمان مافیایی عمل می کند که در راستای حفظ حاکمیت خود مصمم به استفاده ار روش های جنایتکارانه نیز هست .  

 آیا مایلید نکته ای اضافه کنید؟

 من فکر می کنم اعتراض های توده ای در ارمنستان با پیروزی بر سرژ سرگیسیان فصل جدیدی را در خاور نزدیک و میانه بازمی کند. در سال های اخیر ما شاهد اعتراض های توده ای در کردستان ، ایران و اکنون در ارمنستان یوده ایم . در یک منطقه ای که بسیار انفجاری و شکننده است ، انقلاب مخملی ارمنستان ( همان طور که از سوی پاشینیان و حامیان او نامیده می شود) نشان داد که پیروزی امکان پذیر است . ما از زمان بهار عربی پس از سرنگونی بن علی و حسنی مبارک در تونس و مصر شاهد پیروزی نبوده ایم . از آنزمان ما شاهد بوده ایم که سرنگونی یک حاکم هم کافی نبوده است و توده ها در ارمنستان هم همان تجربه را خواهند داشت 

 من رخ داد های اخیر ارمنستان را انقلاب تلقی نمی کنم چون طبقه سرمایه دار قدیمی هنوز از کشور و طبقه کارگر بهره کشی می کند. حزب انقلابی هم در ارمنستان وجود ندارد – اما چنین تجربیاتی به ما در ساختن سازمان های انقلابی کمک می کند. چنین پیروزی هایی آگاهی طبقاتی معترضین را بالا می برد. جوانان ، که این پیروزی را امکان پذیر ساختند، قدرت خود را به یاد خواهند داشت…. 

  • هوانس گورکیان متولد و بزرگ شده ایروان با خانواده ای از اهالی ارمنستان غربی است . او اکنون دانشجوی حقوق در برلن و عضو سازمان انقلابیون انترناسیونالیست المان است.

[1] - شاهدی بر این ادعای مصاحبه شوند یافته نشد . مترجم

[2] - جمعیت ارمنستان در اثر مهاجرت و البته کاهش نرخ زادو ولد از 3.5 میلیون نفر در سال 1991 به 2980.000 نفر در حال حاضر رسیده است – مترجم

 

Go Back

Comment