انتخابات افغانستان؛
لطیف پدرام، نامزدی طرفدار تغییر نظام سیاسی به فدرالی
انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در ششم میزان/مهر برگزار می‌شود. کارزار انتخاباتی ۶ اسد/مرداد آغاز شد و تا ۴۸ساعت قبل از روز برگزاری انتخابات ادامه خواهد داشت. در این انتخابات ۱۶ نامزد حضور دارند. بی‌بی‌سی در سری گزارش‌هایی به معرفی این نامزدها پرداخته است.
عبدالطیف پدرام، عضو پیشین پارلمان و نامزد ریاست جمهوری افغانستان از حزب "کنگره ملی" است. لطیف پدرام در گفتگوی اختصاصی با بی‌بی‌سی می‌گوید ساختار نظام سیاسی کنونی افغانستان پاسخگوی "نیازها و چالش‌ها"ی مردم نیست.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید، در صورت پیروزی، نظام سیاسی افغانستان را به "جمهوری دموکراتیک فدرالی" تغییر خواهد داد تا بر حوزه‌های جغرافیایی و اقتصادی استوار باشد
آقای پدرام در اولین انتخابات ریاست جمهوری افغانستان در سال ٢٠٠٤ نیز نامزد شده بود. او به خاطر اظهارنظرهای جنجالی بارها خبرساز شده است.
آقای پدرام معتقد است اگر ساختار نظام تغییر نکند، "حقوق زنان، کار و اشتغال جوانان، عدالت قومی و طبقاتی در چارچوب نظام فعلی بدست نمی‌آید".
آقای پدرام که از قوم تاجیک و از ولایت بدخشان افغانستان است. در سال ۲۰۱۲ شهردار کولاب تاجیکستان به آقای پدرام "شهروند افتخاری" اعطا کرد.
او احسان‌الله حیدری از قومیت، هزاره و محمد صادق وردک از قومیت پشتون را به ترتیب به عنوان معاونان اول و دوم خود در این کارزار انتخاب کرده است.
آقای پدرام نامزد انتخابات پارلمانی سال گذشته از ولایت بدخشان نیز بود ولی نظر به نتایج مقدماتی این انتخابات، موفق به راه یافتن به مجلس نمایندگان افغانستان نشد.
چرا افغانستان فدرال؟
آقای پدرام می‌گوید ایده فدرالی‌شدن در لحظات مهم تاریخی طرح و وارد ذهنیت عمومی جامعه شده است. به باور او فدرالیسم در جامعه افغانستان زمینه دارد و اکنون بدل به "گفتمان سراسری" شده است.
آقای پدرام می‌گوید او تنها نامزدی است که با دو ایده "فدرالیست" و "ختم مساله دیورند" وارد کارزارهای انتخاباتی شده است.
او درباره سابقه تاریخی و زمینه‌های فدرالیسم در افغانستان می‌گوید: انگلس همکار کارل مارکس نیز در مقاله‌ای درباره مردم افغانستان نگاشته که این مردم بنا به ساختار اجتماعی حکومت متمرکز را دوست ندارند. او همچنین می‌گوید در دوره سلطنت نادرخان (١٩١٩-١٩٣٣) افغانستان به صورت "زون‌ها" تقسیم بندی شده است. مانند زون جنوب و زون مشرقی و یک "رئیس تنظیمه زون" از طرف شاه مقرر می‌شد. رام در بدخشان
آقای پدرام می‌گوید طرح او مبنی بر فدرالی شدن افغانستان، با تقسیم‌بندی زون‌ها این تفاوت را دارد که در فدرالیسم؛ حق قانونگذاری، پارلمان محلی و بودجه محلی به رسمیت شناخته می‌شود.
آقای پدرام می‌پذیرد که او اولین فردی نیست که فدرالی شدن افغانستان را طرح کرده است.
برخی دیگر از چهره‌های سیاسی از جمله عبدالعلی مزاری، رهبر حزب وحدت که در سال ١٣٧٣ توسط طالبان کشته شد نیز خواستار نظام فدرالی در افغانستان شده بودند.
ژنرال دوستم رهبر جنبش ملی اسلامی نیز در دهه ١٩٩٠ در مزارشریف خواستار نظام فدرالی در افغانستان بود. اما آقای دوستم در انتخابات گذشته به عنوان معاون اول اشرف غنی، از این موضوع در کارزارهای انتخاباتی خود یاد نمی‌کرد.
منتقدان آقای پدرام، فدرالیسم را مقدمه‌ای برای تجزیه افغانستان می‌دانند.
او اما معتقد است که حتی در دوره‌های جنگ‌های داخلی نیز "ذهنیت برای تجزیه در افغانستان وجود نداشته". و منظور او از ساختار فدرالی مشابه کشورهای غربی و برخی کشورهای همسایه مانند هند است.
این نامزد انتخابات ریاست جمهوری می‌گوید حاضر به گفتگو با طالبان درباره فدرالی شدن افغانستان است و با تاسیس امارت اسلامی در زون‌های جنوب و شرقی افغانستان توسط طالبان مشکلی ندارد.
همچنین آقای پدرام خواستار اضافه شدن نام "خراسان" در کنار افغانستان است.
دیورند مساله نیست
عبداللطیف پدرام، در گفت‌وگوی ویژه انتخاباتی با بی‌بی‌سی گفت که خط دیورند یک مرز رسمی بین‌المللی افغانستان با پاکستان است همان طور که مرزهای افغانستان با ازبیکستان، تاجیکستان و ترکمنستان رسمیت دارند.
پدرام می گوید:"اگر معضل دیورند را با پاکستان حل کنیم، پاکستان دیگر مداخله نمی‌کند".
دیورند یکی از مباحث جنجالی در سیاست افغانستان است. دولت افغانستان مرز مشترک بین این کشور و پاکستان را که حدود ۲۴۰۰ کیلومتر طول دارد، به رسمیت نمی‌شناسد و مدعی است که معاهده‌ای که در این مورد در سال ۱۸۹۳ میلادی بین امیر عبدالرحمان خان، پادشاه وقت افغانستان و سر مورتیمر دیورند، وزیر خارجه وقت هند بریتانیایی امضا شده، اعتبار ندارد.
از نظر این نامزد ریاست جمهوری، خط مرزی دیورند یک مسأله حل شده است. او اضافه می‌کند:"در آن زمان خط مرزی در شمال نیز از میان بدخشان کشیده شد و مردم هم بدخشان میان افغانستان و قلمرو روسیه تزاری تقسیم شدند".
آقای پدرام می‌گوید او ساختار اقتصادی افغانستان را نیز تغییر خواهد داد و رهبری و مسئولیت دولت در امور اقتصاد را بیشتر خواهد کرد.
این نامزد ریاست جمهوری گفت برنامه او برای فقرزدایی و اشتغال‌زایی، در قدم اول بر جلوگیری از فعالیت سرمایه‌داران فاسد تمرکز دارد. او صنایع کوچک در مناطق روستایی را تقویت خواهد کرد و به کشاورزان و سرمایه‌گذاران کوچک سوبسید/یارانه خواهد داد.
بی بی سی
