header photo

گردش به راست تجلی آشکار بحران اقتصادی است

گردش به راست تجلی آشکار بحران اقتصادی است

پرابهات پاتنیک برگردان : هاتف رحمانی

ما اغلب در گفتگو هایمان این جنبه را فراموش می کنیم، اما انتخاب دوباره مودی بخشی از گردش به راست جهانی است که اتفاق می افتد. ناتانیاهو در اسرائیل دوباره انتخاب شد. اردوغان با رای گسترده ای دوباره انتخاب شد و دولت محافظه کار در استرالیا بر خلاف تمام پیش بینی های عکس آن به قدرت بازگشت. در کشوری پس از کشور دیگر درامریکای لاتین، جایی که تا همین اواخر چپ حکمرانی می کرد، و امید به برآمد چپ در جاهای دیگر را مشتغل می کرد، اکنون دولت های دست راستی را داریم که قابل توجه ترین و بدنام ترین این ها در برزیل است، جایی که رئیس جمهور جدید، ژایر بولسونارو از رژیم تظامی اسبق دفاع و حتی می گوید آن رژیم باید افراد بیشتری را می کشت! در راس همه این ها، درانتخابات یکشنبه گذشته اتحادیه اروپا، که به دنبال شمارش آرا در هند در روز چهارشنبه برگزار شد، گردش به راست قابل لمسی وجود داشته است.

اکنون به نظرمی رسد که حزب راست افراطی ماری لوپن بزرگترین حزب فرانسه در این انتخابات باشد، که از ائتلاف مرکز گرای امانوئل ماکرون رئیس جمهورفرانسه پیش افتاده است. و حزب راست افراطی معاون نخست وزیر ایتالیا ماتئو سالوینی نه تنها بزرگترین حزب در ایتالیا بلکه حتی می تواند تنها با ضربه کردن حزب انجلا مرکل در این جایگاه بزرگ ترین حزب در پارلمان اروپا باشد. حزب مرکل در مقایسه با پنج سال پیش 9 درصد از آرا خود را از دست داد، و در داخل خود المان هم حزب راست افراطی الترناتیو برای المان سهم ارا خود را به 10.5 درصد افزایش داد. در مجارستان نیز حزب ویکتوراروبان اماده می شود کشور را با جیغ و داد پیروزی پرکند.    

       اگرچه پیروزی مودی آشکارا بیشترمدیون تحولات داخلی است، اما نباید عرصه جهانی را که درآن تغییر به راست گسترده ای وجود دارد فراموش کنیم. وقتی که چنین گردش به راستِ هماهنگی وجود دارد، باید بپرسیم : چرا چنین است ؟ تحلیل گران بورژوا لیبرال، به جای دیدن اشتراک بین احزاب و جنبش های مختلف، مایلند تصویر تکه تکه ای از واقعیت بگیرند یعنی آن ها احزاب اروپایی را به احزاب هواداراروپا و ضد اروپا، یا هوادار مهاجرت و مخالف مهاجرت تقسیم می کنند، به همین ترتیب پیروزی مودی را هم پدیده ای هندی، در ارتباط با هیندوتی وا Hindutva (ایدئولوژی هندی که برای کسب سلطه بر هندی ها و شیوه زندگی هندی ها تلاش می کند- مترجم) اما، بی ارتباط با آن چه دراروپا رخ می دهد می بینند. حتی تقویت چشم اندازانتخاب دو باره دونالد ترامپ در انزوای از این تحولات دیده می شود. اما چنین تکه تکه شدنی برای تحلیل گران مارکسیست، که برای خروج ازالگو های متعارف و شناختن پیکربندی آشکارشده طبقاتی تلاش می کنند جواب نخواهد داد. ما به عنوان مارکسیست در باره این تلوتلو خوردن به راست در سراسر جهان چه می توانیم بگوییم؟

گردش به راست تجلی آشکاربحران اقتصادی است که از سال 2008 در حال چنگ زدن به اقتصاد جهان بوده است. علامت های گاه به گاه از بهبود ملایم آن وجود داشته است، اما خیلی زودتراز ظهور این علائم،اقتصاد جهان بار دیگر در بحران غرق می شود. درحقیقت مثال توپی که در امتداد کف زمین حرکت می کند به خوبی اقتصاد جهان را توضیف می کند: هر زمان که توپ بالا می رود فریاد های بهبود اوج می گیرد، و زمانی که توپ به سطح زمین برمی گردد (این فریاد ها) ناپدید می شوند.   

       این ادعا ممکن است با این واقعیت که امروز نرخ بیکاری درامریکا ظاهرااز نرخی که دهه ها داشته است پایین تراست مورد مناقشه قرارگیرد، اما نرخ مشارکت نیروی کار[1] نیز در مقایسه با 2008 افت کرده است. اگر ما همان نرخ مشارکت اوایل سال 2008 را در نظر بگیریم، درآن صورت نرخ بیکاری امریکا باید 8 درصد و نه 4 درصدی که آمار رسمی است باشد.

در این بستر بحران و بیکاری است که گردش به راست در سراسر جهان وجود دارد. احزاب بورژوا لیبرال عموما زمانی که بحران و متعاقب آن بیکاری می رسید در حالت انکاربوده اند. راست حداقل پریشانی ناشی از بیکاری را به رسمیت می شناسد، اگر چه نه سیستم بلکه مهاجران را مقصر آن می داند، و می خواهد بر مهاجرت زنجیر بزند. چون در داخل اتحادیه ی اروپا مهاجرت آزاد کارگران در سراسر قاره وجود داشته است، بسیاری از راست ها نیز ضد اتحادیه اروپا هستند. دروضعیتی که احزاب بورژوازی لیبرال وجود بحران را انکار می کنند، و چپ در بر نهادن برنامه بدیلی پیش روی مردم کند است، راست ابتکار عمل را به چنگ آورده و با دستور کارضد مهاجرتی خود حرکت کرده است. رشد جهانی آن از این رو به درک آن از بحران و بیکاری وابسته است، که احزاب هوادار وضع مستقر فاقد درک آن هستند.      

       اما مورد هندی کجا با این (الگو) تظبیق می کند؟ حتی در هند، مودی در سال 2014 بر اساس برنامه "توسعه" به قدرت رسید. واقعیت آن است که نرخ رشد در طی ائتلاف چپ دوم ( ائتلاف اتحاد مردمی UPA,II) پایین آمده بود طوری که وعده بهبود همه چیزنئو لیبرالیسم محو شدن را آغاز کرده بود. چون دولت مودی درقدرت به معنای واقعی کلمه از عهده تحقق وعده "توسعه" یا ویکاس “vikas" خود بر نیامد، به همین خاطر درانتخابات به تازگی بر گزار شده مطلقا کلمه ای در باره موضوع بیان نکرد، بلکه گفتمان را به "مبارزه با تروریسم" ، "تامین امنیت ملی" ، " دادن درسی به پاکستان" ، و"بنیاد نهادن هیندوتوا" تغییر داد که به راحتی از (پاسخ) به سوالات غیراستادانه ای مانند برای تامین "توسعه " در طی سال های درقدرت بودن چه کرده است اجتناب کرد ، و آن (تغییر گفتمان) هنوز هم به خوبی خدمت می کند.

اما نکته آن است که تغییرازحزب نئو لیبرالی مانند کنگره به حزب دست راستی مانند بی جی پی (Bharatiya Janata Party )به خاطر بحران نئو لیبرالیسم ممکن می گردد. کنگره دیگر نمی توانست وانمود کند که نئولیبرالیسم می تواند سبب "توسعه" شود. بی جی پی پس از دور مقدماتی اصلا در باره "توسعه" سخنی نگفت، بلکه گفتمان را، بیشتر برای رضایت الیگارشی شرکتی - مالی کاملا تغییر داد ( تا حدی که بازار بورس زمانی که نظر سنجی ها پیروزی بی جی پی را پیش بینی کردند به شدت بالا رفت).

  این تغییر در گفتمان اما تنها اثری گذرا خواهد داشت. نه حزب کنگره (گاندی ها) و نه حزب بی جی پی ( مودی) هیچ سرنخی در باره چگونگی غلبه بر بحران نئو لیبرالیسم و ارائه کار برای میلیون ها بیکار ندارند. در حقیقت بخشی از کنگره می تواند مشکل همراهی با آهنگ نئو لیبرالی را ببیند، که به همین خاطردر بیانیه انتخاباتی آن صحبت از نیایا NYAYA،( متد ها، روش ها و فلسفه باستانی هند مطرح شده بین قرن های ششم تا دوم قبل از میلاد- مترجم) برنامه انتقال به 20 درصد پایین جمعیت وجود داشت. اما این برنامه که درمسیرعادی می توانست شور وشوق فراوانی بر انگیزد و حتی می توانست تغییر دهنده بازی برای حزب کنگره باشد، فشفشه نمدار از آب در آمد، چون هیچ بر آورد معتبری از آن که چگونه پول باید جمع آوری شود ارائه نشده بود. مردم به طورغریزی احساس کردند که این برنامه صرفا یک وعده انتخاباتی است که می تواند صبح بعد از انتخابات نقض شود.      

اما حزب کنگره درست مانند مرکز گرایان،لیبرال بورژواها هیچ ایده ای برای چگونگی به پیش بردن اقتصاد ندارد، بی جی پی به همان نسبت بی عرضه است. برند "ملی گرایی " آن خیلی زود کم مایه خواهد شد. شما نمی توانید مردم را زمانی که بیکار و گرسنه هستند به جیره روزانه لفاظی ضد پاکستانی و ضد مسلمانی قلاب کنید. علاوه بر این، اوضاع اقتصادی نمی تواند در وضعیت بی حرکت باقی بماند. حتی اگر دولت مودی کاری به قلمرو اقتصادی نداشته باشد،اقتصاد مودی را به حال خود رها نخواهد کرد. بحران با رکود بدترخواهد شد و مشکلات تعادل پرداخت ها در طی زمان حادترخواهد گشت. و زمانی که این اتفاق روی دهد، دولت مودی پاسخی برای آن نخواهد داشت (اگر چه، البته، تا آن زمان نجات اقتصاد می تواند بسیارشوارترشود).

هیچ یک ازتشکل های نئو لیبرال قادر به ارائه پاسخی به مشکلات مادی سوزاننده مردم نیستند، تنها چپ است که می تواند به فراتراز سرمایه داری نئولیبرال برود که بتواند راه خروجی از بحران ارائه نماید، اگر چه این راه خروج می تواند در نهایت ما را به ورای سرمایه داری بکشاند. این نه تنها در هند بلکه در بقیه جهان نیز حقیقت دارد.

ما به طور مختصر به یک ترکیب تاریخی نگاه می کنیم که در آن این که راست چقدر ممکن است در کوتاه مدت در بسیج مردم حول برنامه ای دروغ یا تفرقه موفق شود اهمیتی ندارد، راست به صورت بنیادی فاقد توان خارج کردن مردم از وضعیت کنونی بیکاری و نومیدی است.

لحظه هایی در تاریخ یک ملت وجود دارند که سیستم موجود با ثبات و قادر به زندگی طولانی به نظر می رسد، اما تمام این وضعیت به سرعت تغییرمی کند و زمانی که سیستم به راحتی نمی تواند به جلو برود لحظه های جدیدی پدیدارمی شود. برای سرمایه داری، نه فقط در هند بلکه در سراسر جهان، اکنون چنین لحظه ای است. این که راست در اینجا و هر جای دیگری از نظر انتخاباتی چقدر ممکن است موفق باشد اهمیتی ندارد، راست نمی تواند این واقعیت بنیادی را تغییر دهد .   

https://peoplesdemocracy.in/2019/0602_pd/global-shift-right


[1]نرخ مشارکت نیروی کارمعیاری برای ارزیابی جمعیت در سن کار در یک کشور است . ترخ مشارکت به تعداد کل مردم یا افراد ی که در حال حاضر در استخدام یا در جستجوی کار هستند اشاره می کند. افرادی که در جستجوی شغل نیستند مانند دانشجویان تمام وقت ، خانه داران ، افراد بالای 64 سال و غیره بخشی از مجموعه داده ها نخواهند بود . این امر در زمانی که اقتصاد در حال رشد نیست یا در مرحله رکود است معیار مهمی است .در آن زمان است که مردم به داده های بیکاری توجه می کنند. علاقمندان به اطلاع از وضع نرخ مشارکت نیروی کار در جهان می توانند به آدرس زیر مراجعه کنند : (مترجم) https://data.worldbank.org/indicator/SL.TLF.CACT.ZS  

Go Back

Comment