header photo

۸ فوريه ۱۸۳۴؛ ۱۸۵ سال پيش شیمیدان بزرگ دميتری ایوانوویچ مندليف متولد شد

۸ فوريه ۱۸۳۴؛ ۱۸۵ سال پيش

 شیمیدان بزرگ دميتری ایوانوویچ مندليف متولد شد

۸ فوريه ۱۸۳۴؛ ۱۸۵ سال پيش، در چنين روزی دميتری ایوانوویچ مندليف در روستای وركنی آريمزيانی، نزديك سيبری، زاده شد. جدول این شیمیدان را همه در دبیرستان خوانده‌ایم.

مندلیف آخرين فرزند خانواده‌ای پرجمعيت بود. پدرش مدير دبيرستان و پدربزرگش كشيش كليسای ارتودوكس بود. كارخانه رها شده‌ای داشتند كه پس از نابينايی پدر، مادر آن را دوباره به راه انداخت.

۱۳ ساله بود كه كارخانه‌شان در آتش سوخت و پدرش نيز در آتش از ميان رفت. پس از اين رويداد، او را به مدرسه شبانه‌روزی توبولسكک فرستادند.

۱۵ ساله بود كه به مسكو رفت، ولی دانشگاه او را نپذيرفت و همراه با خانواده راهی سن‌پترزبورگ (پتروگراد) شد و در دانشگاه دولتی درس خواند. پس از پايان تحصيلات، به سل مبتلا شد. به توصيه پزشكان راهی شبه جزيره كريمه شد و در دبيرستان آن منطقه تدريس كرد. پس از بهبودی دوباره به سن‌پترزبورگ بازگشت.

۲۵ ساله بود كه پژوهش‌های جدی خود درباره عناصر را آغاز كرد. مدتی در آلمان در دانشگاه هايدلبرگ درباره مويينگی و طيف‌سنجی پژوهش می‌كرد.

۲۷ ساله بود كه به سن‌پترزبورگ بازگشت و به مطالعه شيمی آلی پرداخت و بر آن بود كه بار ديگر پژوهش علمی تازه‌ای را به جای تصور باستانی درباره چهار عنصر تشكيل‌دهنده جهان بنشاند. در آن هنگام، در دانشگاه تدريس می‌كرد. چند سال بعد، توانست دكترايش را به پايان برد و استاد دانشگاه سن‌پترزبورگ شود.

۳۵ ساله بود كه عنصرها را بر پايه وزنشان طبقه‌بندی كرد و به اين ترتيب به جدول تناوبی عناصر، شكل تازه و دقيقی داد. اين امر او را نامزد دريافت نوبل كرد، ولی اين جايزه به او تعلق نگرفت. او ۶۳ عنصر را در طبيعت نام‌گذاری كرد كه هم اكنون تعدادشان به ۱۱۸ عنصر رسيده است. بعدها عنصر ۱۰۱ به ياد او «مندلیفیم» نام گرفت.

مندليف را افزون بر اين از پيشاهنگان تأسيس پالايشگاه نفت روسيه می‌دانند زيرا او در اين زمينه، اكتشافات بسياری را به نام خود ثبت كرد. او دريافت كه نفت از هيدروكربن‌های ژرفنای زمين تشكيل شده و خاصيت اشتعال دارد.

مندليف زمانی كه متأهل بود عاشق زن ديگری شد و به او پيشنهاد ازدواج داد و او را تهديد كرد كه اگر با او ازدواج نكند خود را خواهد كشت. او هم‌زمان در تأهل دوباره ازدواج كرد و يک ماه بعد همسر پيشينش را طلاق داد. حواشی اين رويدادها باعث شد او از عضويت در آكادمی علوم روسيه بازماند.

دميتری مندليِف در ۷۲ سالگی در سن‌پترزبورگ درگذشت.

Go Back

Comment