آذربایجان در گذرگاه تاریخ
نگاهی به تاریخ کهن آذربایجان/ بخش دوم
دکتر محمدحسین یحیایی
... امروز قلب هر آذربایجانی در محبت ایران می تپد. در انقلاب مشروطیت ایران فداکاری های آذربایجانی ها بر همه کس واضح و آشکار است. پس در این مسئله چون آذربایجان سر ایران بوده و هست باید افراد خیراندیش ایرانی فداکاری نموده، برای از میان برداشتن ترک و رایج کردن زبان فارسی بکوشند و خود جوانان آذربایجانی باید جانفشانی کرده، متعهد شوند تا می توانند به زبان ترکی تکلم نکنند. «در این گفتار، ستیز با فرهنگ و زبان یک ملت توصیه می شود که بیشتر جنبه فرهنگ گریزی دارد تا هویت ملی آذربایجانی دچار تزلزل شده به سادگی پذیرای فرهنگ و زبان تحمیلی دیگران شود».
پژوهشگران دیگری نیز در راستای گفتار ارانی قدم برداشته و بگونه دیگر این بینش را تقویت کرده اند. از آن جمله دکتر جمال الدین فقیه می نویسد «با این که مردم آذربایجان هنگام پیدایی صفویان به آذری (گویشی از پهلوی) سخن می گفتند و شاه اسماعیل و تبارش هم آشنا به زبان فارسی بودند، معهذا شاه اسماعیل روی مسئله مذهبی و سیاسی بر آن شد که به زبان ترکان که هفت قبیله (…
