مراسم گرامیداشت هفتاد و دومین سالگرد
تشکیل دولت خود مختار آذربایجان برگزار شد.
شنبه هفدهم آذر ماه 1396 با حضور گروهی از اعضا و هواداران فرقه دمکرات آذربایجان، خبرنگاران و مهمانان، مراسم با شکوهی در شهر باکو پایتخت جمهوری آذربایجان برگزار شد.
ابتدا به پاس گرامیداشت شهدای جنبش 21 آذر و همه شهدای راه استقلال، آزادی و عدالت اجتماعی یک دقیقه سکوت اعلام شد.
سپس یکی از اعضای رهبری (رحیم حسین زاده) فرقه دمکرات آذربایجان، ضمن خیر مقدم به حاضرین اشاره کرد: هفتاد و دوسال پیش فرقه دمکرات آذربایجان به رهبری سید جعفر پیشه وری دولت ملی آذربایجان را تشکیل داد. دولتی که خلق آذربایجان برای تشکیل آن ازصدر مشروطیت تا جنبش شیخ محمد خیابانی مبارزه کرده بود. دولت خود مختار آذربایجان که از حمایت گسترده آذربایجانی ها و دیگر خلق های ایران برخوردار بود، موفق شد در مدت کوتاهی چنان اصلاحاتی را در زمینه سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و هنری در جامعه پیاده کند که تحسین دشمنانش را نیز بر انگیخته بود.
دکتر عادله یکی دیگر از رهبران فرقه دمکرات آذربایجان در پاسخ به اظهارات یکی از سخنرانان که مبارزات پیشه وری را صنفی ارزیابی نمی کرد، این سخنان را نادرست دانست و اشاره کرد: جنبش 21 آذر، جنبشی عمیقا اجتماعی بود. دهقانان که آن زمان اکثریت جامعه را تشکیل میدادند. از ظلم و جور خانها و ایادی آنها در عذاب بودند. دولت خود مختار آذربایجان بلافاصله به این بیعدالتی ها پایان داد. زمینهای دولتی و زمین های خوانینی فراری را بین دهقانان بی زمین تقسیم کرد. در آبادانی روستا ها، جاده سازی و ... یاری رساند. دولت ملی آذربایجان برای کارگران و پیشه وران اقدامات رفاهی بسیاری انحام داد. 8 ساعت کار در روز برای اولین باردر آذربایجان به تصویب مجلس ملی آذربایجان رسید. برای اولین بار زنان آذربایجانی در ایران از حقوق برابر با مردان برخوردار شدند. زنان حق رای دادن و حق انتخاب شدن پیدا کردند و حتی در پلیس و نیروهای نظامی و انتظامی استخدام شدند. در آموزش و پرورش، بیمارستان ها و ادارات فرهنگی و هنری نقش برجسته ای به عهده گرفتند. و ...
در ادامه مراسم تعداد دیگری از شرکت کنندگان سخنانی در رابطه با عملکرد و نقش حزب توده ایران در یاری رساندن به دولت خودمختار آذربایجان، تحریف و دروغ پراکنی دشمنان خلق آذربایجان علیه پیشه وری و دولت او، و ... ایراد کردند.
در ادامه چندین شعر و خاطره گفته شد و درخاتمه مراسم با آواز و طنز هنرمندان فرقه ای به پایان رسید.
