به مناسبت ۸ مارس، روز جهانی زن

به قلم استاد پرويز شهرياري

 اين درست است كه زنان در درازاي تاريخ فشار و آزار دوگانه اي را تحمل كرده اند؛ از يك طرف همراه با همه ي مردم با نابرابري هاي اجتماعي و زير سلطه ي نظام هاي نامردمي بوده اند و از طرف ديگر ناچار به پذيرفتن رابطه هاي مردسالاري. اين هم درست است كه زنان هم مانند هر قشر ديگري از رنج ديدگان و زحمت كشان، بايد سازمان هاي ويژه ي خود را داشته باشند تا بتوانند مسئله هاي خاص خود را مطرح كنند و جامعه را در جريان نابرابري هاي موجود قرار دهند و راهي براي زدودن چهره ي انساني از زشتي ها، نابرابري ها و ستم هاي آشكار وپنهان پيدا كنند.

ولي همه ي اين ها، به آن معنا نيست كه خود را از مردان جدا كنند و براي رسيدن به هدف هاي درست و انساني خود، به نحوي رو درروي مردان قرار گيرند. ده ها سال است در ميان مردان و به ويژه مردان زحمت كش، ‌روشنفكراني پديد آمده كه درك كرده اند دربند نگه داشتن زنان و رابطه ي اجتماعي نابرابر با آنها، زنجيرهاي نابرابري را بردست و پاي خود آن ها محكم تر مي كند، دريافته اند تا زماني كه نابرابري بين زن و مرد و زورگويي و حاكميت مرد بر زن وجود داشته باشد؛ تا زماني كه زن استقلا…

Read more

آذربایجان در گذرگاه تاریخ

نگاهی به تاریخ کهن آذربایجان 

 دکتر محمدحسین یحیایی

برخی از پژوهشگران علوم اجتماعی و جامعه شناسی با توجه به منابع تاریخی و آثار باستانی، سعی دارند مردم آذربایجان را از نظر هویت ملی، فرهنگی و زبانی با دیگر ایرانیان یگانه نشان دهند. این تلاشگران به اوستا و برخی دیگر از نوشته های قدیمی اشاره می کنند که در آن به آذربایجان «ایرانویج» گفته شده است. ژان ژارک دمرگان باستان شناس فرانسوی نیز آن را «ایرانویج» خوانده است. غلامرضا انصاف پوردر کتاب خود بنام «تاریخ تبار و زبان مردم آذربایجان» اصرار می ورزد تا با کمک گیری از دیگران مردم آذربایجان را آریایی نشان دهد و نام های دیگری بر آذربایجان بگذارد. گذشته از ایرانویج، نام دیگر آذربایجان نام با مسمای «آذرگشسب» است که بنا به خبر شاهنامه به نام دو آتشکده مقدس بود که یکی در باکو و دیگری در شیز (مراغه) یا تخت سلیمان  واقع است. در راستای این نوشته به برخی از اشعار فردوسی نیز اشاره می کند که در آن به آذربایجان، آذرگشسب گفته شده است.…

Read more

صمد بهرنگی، معلم تهی‌دستان

فریبرز رئیس دانا

درباره صمد بهرنگی، معلم صدیق و شیفته، پژوهشگر آموزش و جامعه‌شناسی آموزش، داستان‌نویس کودکان و بزرگسالان، و در یک کلام کاوشگر دردهای اجتماعی، از راه کاوش در زندگی کودکان و نوجوانان محروم جامعه، کتاب و مقاله بسیار نوشته شده است. آثار او مشتمل بر تحلیل و نقد آموزش کشور، داستان کودک، داستان بزرگسال، شعر، جمع‌آوری ادبیات عامیانه، ادبیات کلاسیک و خاص، و جز آن است. او بیشتر در زمینه فقر و محرومیت بچه‌ها و آثار روحی و اجتماعی آن کاوش کرده و چیز نوشته است. از زمان حیات و فعالیت علمی و ادبی و آموزشی او تا زمان مرگ مشکوکش، او در میان روشنفکران به ویژه روشنفکران رادیکال بسیار محبوب بود و جایگاه احترام برانگیزی باز کرد. او جداً یک منتقد اجتماعی و سیاسی نظام سلطه فقرزا بود و پس از مرگش به طرز روزافزونی آثارش مورد علاقه و توجه قرار گرفت.

به گمان من صمد دارای پایگاه تاریخی– اجتماعی‌ای است که هیچ فعالیت سیاسی–اجتماعی، آم…

Read more

پنهانکاری رژیم، فروپاشی اقتصادَ

دکتر محمد حسین یحیایی

رخداد های پر سرعت و پرشتاب ایران در چند ماه گذشته باعث شده تا رژیم، فروپاشی کامل اقتصاد راَ از دید مردم پنهان کند و رئیس دولت « اعتدال و امید » که نه اعتدالی در آن مشاهده می شود و نه امیدی ، از فرصت استفاده کرده به دروغ گویی های خود ادامه می دهد و یاوه گویی های خود را در نمایش نشست مطبوعاتی به اجرا در می آورد ( کاهش تورم از 52 درصد به 34 درصد، ایجاد 843 هزار شغل خالص در تابستان سال 98 ،افزایش ارزش پول ملی تا 40 درصد و آرامش اقتصادی در نشست مطبوعاتی روحانی دوشنبه 22 مهرماه )، حتا رئیس بانک مرکزی ( همتی ) هم می گوید: از نظر ارزی در بهترین شرایط در مقایسه با چند سال گذشته هستیم، ولی واقعیت اقتصاد چیز دیگری است که مردم بویژه تهیدستان سختی و دشواری آن را با پوست و گوشت و استخوان خود احساس و لمس می کنند، بیکاری، فقر و گرانی روز افزون، مردم را به شدت عصبی و خشمگین کرده و جامعه را به حالت انفجاری در آورده است، گزارش نگران کننده پزشگی قانونی از زدوخورد های خیابانی از یک سو و هشدار عباس صالحی وزیر آموزش و پرورش که بیش از 4 میلیون دانش آموز نیازمند بازسازی روانی هستند عمق فاجعه را نشان می دهد که اساس آن را فقر، بیکاری افراد خانواده و ناتوانی از برآورده کردن نیاز های ابتدایی کودکان است.…

Read more

ترجمه و گردآورنده: رحیم کاکایی

تکامل ادبیات ترکمن در آغاز سده نوزدهم،

ترکیب ژانری و ویژگی‌های آن

«بخش سوم»

در آغاز سده نوزده ترکمنها در منطقه ای که از غرب به شرق دریای خزر تا بخش راست کرانه آمودریا امتداد می یافت، ضمن زیست در منطقه کنونی ترکمنستان و همچنین در برخی نواحی ایران و افغانستان زندگی می کردند. بخشی از قبایل ترکمن در «اوست یورت» و«مانغیشلاق» جاییکه در کنار آنها قزاق ها زندگی می کردند سکنی داشتند. در سده نوزده شیوه زندگی ترکمنها نیمه شهرنشینی بود و براساس شیوه اقتصادی به شهرباشی(زمین داران) و کوچ نشینان(دامداران) تقسیم می شدند. تشدید تضاد های اجتماعی و طبقاتی در این دوران، بیداری و رشد خود آگاهی ملی ترکمنها را موجب می شد. حملات غارتگرانه بی پایان اربابان فئودال مناطق مجاور، بیرون راندن و تبعید بزور و خشونت آمیز ترکمنها از زمینهای محل اسکان و زندگی آنها پدیده ای معمولی در این عصر بودند. حمله خان خیوه بنام «محمد رحیم» به روستای «قارری قلا» برای نمونه در شمار صفحات تراژیک و غم انگیز تاریخ مردم ترکمن است. در زمان این حملات بسیاری مردم عادی کشته، ساکنین محل به غارت رفته و اکثریت مردم به اسارت به خیوه برده شدند. در میان اسیران برادر زاده «مختومقلی»، شاعر میهن دوست قرارداشت که «ذلیلی» در شعرهایش بدرستی سرنوشت سخت مردم را توصیف کرده بود…

Read more

به مناسبت ۷۴مین سالگرد جنبش ملی ۲۱ آذر

با فرارسیدن ۲۱ آذر ماه، امسال هفتاد و چهار سال از جنبش ملی، ضد امپریالیستی، و دمکراتیک آذربایجان، به رهبری فرقه دموکرات آذربایجان و سید جعفر پیشه وری اولین حکومت خود مختار در تاریخ ایران را در اراضی آذربایجان تشکیل داده و جنبش ۲۱ آذر را بنیان نهادند،می گذرد. این جنبش اصیل مردمی بر پایه خواست تامین حقوق برابر خلق های ایران، مبارزه با دیکتاتوری، و دفاع از استقلال و تمامیت ارضی کشور، طی یک سال حیات خود منشاء خدمات ارزنده و فراموش نشدنی‌ در عرصه های گوناگون زندگی مردم بود

ادامه ....

https://www.sedayemardom.net/?p=31820

Read more

روحانی حقوقدان ! اندکی هم اقتصاد

دکتر محمد حسین یحیایی

یکی از ابزار های کاربردی در رژیم های استبدادی دروغ، نیرنگ و فریب است که سابقه طولانی در ایران استبداد زده دارد، خمینی در پاسخ به یادآوری یک روزنامه نگار که شما در پاریس چیز دیگری گفتید و قول دادید و اکنون رفتار و گفتار دیگری دارید جواب داد در آنجا « خدعه » کردم که به نظر می رسد در همانجا پایه های رژیم خود را بر دروغ، نیرنگ و فریب قرار داد، در همه این سال ها این روش و رفتار را می توان در همه امور اقتصادی، سیاسی و اجتماعی مشاهده کرد، در این مدت هیچ مقامی در پاسخگویی به خبرنگاران خارجی و داخلی اعتراف نکرده است که در جمهوری اسلامی ایران زندانی سیاسی وجود دارد در حالی که هزاران نفر در زندان ها زیر شکنجه جان باخته، مجبور به اعترافات دروغین شده و یا سال های طولانی از عمر خود را در زندان گذرانده اند، نگاهی به نشست های خبری که گاهی از سوی مقامات ( بویژه ریاست جمهور ها ) برگزار می شود، این واقعیت را نشان می دهد که تلاش این مقامات فرافکنی، دروغگویی، فریبکاری و پنهان کردن ناتوانی های رژیم در همه امور اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است ( میانگین رشد اقتصادی در این 40 سال زیر 4 درصد، محرومیت زنان، کودکان کار و دیگران از حقوق مسلم خود و چالش رو به افزایش در همه زمینه های سیاسی و حقوقی از جمله آزادی احزاب و نهاد های دمکراتیک و دگر اندیش ).تنها حوزه ای که رژیم توانسته در آن پیشرفت های چشمگیری داشته باشد، بدون شک حوزه نظامی، امنیتی، اعتراف گیری و انتظامی برای سرکوب های گسترده داخلی و ماجراجویی های خارجی است که میلیارد ها دلار از سرمایه های ملی و نیروی انسانی را در آن راستا هزینه کرده است.…

Read more

گزینش تبریز برای مدیریت گذار سازنده تر و مناسب تر است

دکتر محمد حسین یحیایی

از مدت ها پیش فعالیت پیگیر و گسترده ای از سوی کنشگران اجتماعی و فعالین سیاسی آغاز شده و در شهر های مختلف جهان بویژه در اروپا و آمریکا نشست هایی برگزار می کنند تا آمادگی خود را به دوران بعد از جمهوری اسلامی نشان دهند، اینگونه نشست ها و گردهم آیی ها در این چند دهه به دفعات از سوی گروه ها، سازمان ها و احزاب سیاسی در تبعید تشکیل شده بدون شک همراه با تجربه، آموزه های فراوانی در راستای دمکراسی، شکیبایی، رواداری، تحمل و احترام به اندیشه های متفاوت به بار آورده است ولی در این سال ها گروهی همواره خود را تافته جدا بافته، یگانه آلترناتیو واقعی با نیرو های مسلح و حاضر پنداشته وحصار آهنین به دور خود کشیده با گفتار و کرداری متضاد گاهی خود نمایی کرده است. در این میان گروه های دیگری بعد از چهار دهه در حسرت دوران گذشته سینه چاک می کنند و امیدوارند روزی به آن ناکجا آباد برسند، ولی گروه های دیگری با درک زمان در پی ایجاد یک جمهوری عرفی ( سکولار ) اند تا پایه های دمکراسی را پی ریزی کنند، آنچه مسلم است و مشاهده می شود رشد روز افزون فکری، ذهنی و عملی همه این گروه ها و سازمان های سیاسی است که هر روز ابعاد وسیعتر و گسترده تری بخود می گیرد و می تواند نوید بخش آینده شود.…

Read more

به مناسبت 18سپتامبر سالروز تولد

اوزیر حاجی بیگوف نابغه موسیقی آذربایجان

«دانكو با صدايي رعد آسا فرياد بر آورد: براي انسانهاي چه كاري از من ساخته است؟ و ناگهان با ناخنها سينه اش را دريد؛ قلبش را بيرون كشيد و بالاي سر خود به اهتزاز در آورد.»    (ماكسيم گوركي)

اوزير حاجي بيگوف؛ آهنگساز بزرگ؛ پايه گذار حرفه ي موسيقي؛ تئوريسين عاليقدر؛ نويسنده؛ شاعر؛ مترجم؛ مبارز راه آزادي و خدمتگذار خلق آذربايجان بود. تاريخ تكوين و گسترش بسياري از مباحث در موسيقي آذربايجان همراه با نام اوست. آثاري كه او براي صحنه آفريد و خدماتي كه او براي پيشرفت اين رشته از موسيقي كرد؛ عظيم و ستودني است. او مولف اولين اپرا و اولين كمدي موزيكال هاي آذربايحاني است. قدرت خلاقيت او؛ هم در آذربايجان و هم خيلي دورتر از مرزهاي آذربايجان شهرت فراواني كسب كرده است وميراث آفرينندگي او تبديل شده است به عضوي از فرهنگ و مدنيت تمام ملتهاي جهان.

اوزير حاجي بيگوف در 18سپتامب…

Read more