دکتر محمدحسین یحیایی

فرقه دمکرات آذربایجان ( پروژه آزادی ناتمام ) بخش شانزدهم

سال ها پیش از برگزاری پلنوم وسیع هفتم حزب توده ایران در مسکو، نامه های زیادی از سوی کمیته مرکزی حزب توده ایران به مرکزیت حزب کمونیست اتحاد شوروی نوشته شده و در آن نامه ها به ضرورت وحدت حزب و فرقه تاکید شده بود و حتی گفته شده بود که فعالیت حزب توده ایران در آذربایجان با وجود و فعالیت های زیزمینی فرقه دمکرات آذربایجان دچار مشکل می شود. به نظر می رسد که حزب ارزیابی درستی از آذربایجان نداشت و به رابطه عاطفی و دلبستگی مردم آذربایجان به فرقه و عملکرد حکومت ملی در یک سال توجه کافی نمی کرد. حکومت ملی و تشکیل دولت در آذربایجان ستم دیده، نقطه عطفی در تاریخ آذربایجان محسوب می شد، آن را نباید به اشتباه فعالیت زیر زمینی فرقه تصور کرد و یا تا این حد پائین آورد، از آن گذشته باید یادآور شد که در این مدت ( حکومت یک ساله ) مردم آذربایجان براستی طعم لذت بخش آزادی، هویت ملی و توسعه اقتصادی را بدست خود چشیده و آن را احساس کرده بودند. این روند خود گاهی و خود باوری نفرات فرقه، مایه نگرانی مرکز گراها بود که گاهی عدم موفقیت حزب در منطقه آذربایجان را بویژه بعد از تشکیل فرقه در آن می دیدند که با فراگیری حزب در تعارض بود،  از آن رو که رهبری حزب از همان روز های تشکیل و سازماندهی خود خواهان گسترش نفوذ حزب در گستره ایران بود، در این راستا در اولین فرصت به فکر اتحاد و یا وحدت سازمانی و پایان دادن به اینگونه فعالیت های فرقه در منطقه در دوران مهاجرت افتاد، این در حالی بود که فرقه در همه این مدت ( دوران مهاجرت ) تنها فعالیت رادیویی و مطبوعاتی اندکی در باکو داشت…

Read more

نمایش انتخابات رو به پایان است

شورای نگهبان با 12 عضو ( 6 فقیه منتخب رهبری و 6 حقوق دان که از سوی قوه قضائیه گزینش و به مجلس معرفی می شوند که رئیس این قوه هم از سوی رهبری انتخاب می شود ) یکی از دستآورد های رژیم ارتجاع با جایگاه ویژه و ممتاز آخوند ها در آن است که بر همه ی به اصطلاح نمایش انتخابات نظارت دارد این بار هم با تمدید مهلت 5 روزه  بررسی شرایط داوطلبان ادامه داد و در نهایت فهرست 7 نفره خود را به وزارت کشور فرستاد که البته خبرگزاری فارس وابسته به سپاه پاسداران پیشتر آن را منتشر کرده بود. این هفت نفر هر چند شخصیت حقیقی اند و در ظاهر متفاوت اند ولی همگی در چهره ابراهیم رئیسی نمایانند، یعنی بازیگرانی هستند که هیچگونه نقشی در این نمایش به کارگردانی اتاق فکر رژیم درمانده ندارند و یا نقشی به آنها داده نشده و همزمان تماشاگران هم به بود و نبود آنها اهمیت چندانی نمی دهند، در این نمایش نقش اول به بازیگری داده شده که بگفته « منتظری » طراح ولایت در رژیم کنونی جزو جنایتکاران تاریخ باقی خواهد ماند، ولی شخص دیگری در بین این گروه 7 نفره است بنام « همتی » که ریاست بانک مرکزی را بعهده دارد و دستآوردش نابودی ارزش پول ملی و برباد دادن منابع اقتصادی است که بقول خودش ماشین چاپ اسکناس بدون پشتوانه برای رژیم بوده است. در تیجه از عناصر مهم در ویرانی اقتصاد و تولید ملی محسوب می شود، این ویرانگر اقتصاد و تولید در اولین فرصت می گوید: من صدای معترضان به وضع موجودم، حال با چه رویی ظاهر می شود حیرت آور و شگفت انگیز است که خود در آن نقش بارزی دارد. هرچند از ویژگی های این رژیم جهل و جنایت است که افراد عاشق صندلی و مقام را که هیچگونه اراده ای جز اطاعت نداشته باشند در دایر…

Read more

گردآوری وتلخیص : رحیم کاکایی

تاثیر ادبیات فارسی زبان بر ادبیا‌ت ترکمن

این جستار قطره ای است از دریا

تاثیر ادبیات خارجی برادبیات ملی، صرفا محدود به حوزه ادبیات معاصر نیست. میراث ادبی نویسندگان گذشته نیزکه به گنجینه و دارایی تمامی تمدن جهانی و نیز به تجربه هنری و زیبایی شناسی آنان تبدیل شده، همچنان بر عناصر یا جوانب هماهنگ و هم آوای دوران کنونی تاثیر می‌گذارند. روابط و تاثیرگذاری متقابل ادبی بین المللی، مقوله‌هائی تاریخی هستند و شرایط مختلف تاریخی، کارایی و اثربخشی گوناگونی برآنها دارند  که در روند و سیرتعالی خود اشکال مختلفی نیز بخود می گیرند. اینکه ادبیات خارجی با تصاویرهنری و ادبی خود برادبیات ملی تاثیر می‌گذارد، یک واقعیت عینی است، اما این واقعیت را هم نباید از نظر دور داشت که ادبیات ملی آنرا با رنگ و بوهای جهان واقعیات ملی در هم می‌آمیزد و خودی می‌کند و برای طبیعت و زندگی مردمان خود بکار می‌برد. یعنی آن تاثیرات را تابع واقعیات موجود در مرحله تاریخی معین در کشور خودی کرده و با تجربه خویش  در ادبیات ملی در هم می‌آمیزد. و چنین است که تاثیر ادبیات خارجی با ویژگی‌های نظم و نثر ادبیات داخلی و جهان‌نگری‌های ملی نویسندگان درهم…

Read more

خسرو روزبه،عدالت خواهی که جاودانه شد!

جنبش دموکراتیک خلق های کردستان و آذربایجان، نهضتی میهنی و مترقی و موجب قوام و دوام بقای آزادی و استقلال ملی.
«از دفاعیات خسرو روزبه در دادگاه نظامی شاه»

در سپیده دم ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۳۷ قلب پرشور و سرشار از عشق رفیق خسرو روزبه قهرمان ملی ایران آماج گلوله های دژخیمان، رژیم بر آمده از کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد قرار گرفت و از تپش باز ایستاد و بدین سان نام این رزم آور دلیر زحمتکشان ایران به تاریخ پر حماسه و غرور آفرین پیکار خلق های ایران بر ضد ستم و بیدادگری پیوست!
خسرو روزبه عضو کمیته مرکزی حزب توده ایران، شخصیتی پر جاذبه، با تاثیری ژرف و ماندگار در تاریخ نبرد رهایی بخش مردم میهن ماست. علاوه بر آنکه یک نسل کامل انقلابیون و مبارزان آزادی راه و روش او را پیشه خود ساختند امروز نیز هزاران رزمنده ای که پای به میدان دشوار مبارزه برای عدالت و انسانیت می گذارند. او را آموزگار و راهبر و نمونه اصیل عالی مبارزه آرمانگرا می دانند و این تصادفی نیست. زندگی و پیکار خسرو رزوبه و ابعاد گوناگون فعالیت پر ثمر سیاسی – علمی و اجتماعی او بهترین سر مشق برای هر انسان شرافتمندیست که زندگی خود را وقف سعادت جامعه و بهروزی انسانهای زحمتکش می سازد. دفاع قهرمانان…

Read more

ما زنده به آنیم که آرام نگیریم

موجیم که آسودگی ما عدم ماست

به یاد صفر قهرمانی، اسطوره مقاومت  خلق آذربایجان

١٤ اردیبهشت مصادف است با صدمین سال تولد صفرخان

صفرقهرمانيان (صفرخان) مظهر مقاومت مردم آذربایجان عليه ستم وبيداد، فاتح بیدادگاه های رژیم پهلوی، انسانی شریف و بی آلایش، مردی که از میان مردم برخاست ظلم و جور حاکمیت و فئودال ها را با گوشت و پوست و استخوان خود لمس کرد. یک تنه بر علیه ظلم قیام کرد ودر مسیر راه خود به دریای خروشان مبارزات مردم پیوست. به مین جرم مورد کینه و نفرت رژیم استبدادی شاه قرار گرفت. پس از مدتی تعقیب و گریز در 18 اسفند 1327 در شهر ارومیه دستگیر  و زندانی شد. در آستانه انقلاب شکوهمند بهمن 1357 پس از سی سال زندان روی دوش مردم از زندان آزاد شد. او که به خاطر مقاومت و ایستادگی بر سر آرمانهای خود از طرف زندانیان سیاسی" صفرخان "نامیده می شد. و از طرف مردم ایران و آزادیخواهان جهان مورد احترام خاصی برخوردار بود، هیچگاه به خود و مبارزاتش نبالید و به خبرنگارانی که از او پرسیده بودند چه حسی دارد که پس از سی سال زندان آزاد شده است، میگوید: "... براي من درك كلام زيبای آزادی هنوز امكان پذير نيست. بعد از٣٠ سال، اين آزادی غير مترقبه است. من مديون مردم هستم... من اين آزادی را كه به كوشش مردم به دست آمده، گرامي ميدارم". "... ازمن ميپرسيد چه آرزويی دارم؟ من به صراحت ميگويم خواست من آزادی تمام احزاب است و آزادی تمام زندانيان سياسي". …

Read more

‍  به مناسبت ۸ مارس، روز جهانی زن 

به قلم زنده یاد: استاد پرويز شهرياری

 اين درست است كه زنان در درازای تاريخ فشار و آزار دوگانه ای را تحمل كرده اند؛ از يك طرف همراه با همه ی مردم با نابرابری های اجتماعی و زير سلطه ی نظام های نامردمی بوده اند و از طرف ديگر ناچار به پذيرفتن رابطه های مردسالاری.

اين هم درست است كه زنان هم مانند هر قشر ديگری از رنج ديدگان و زحمت كشان، بايد سازمان های ويژه ی خود را داشته باشند تا بتوانند مسئله های خاص خود را مطرح كنند و جامعه را در جريان نابرابری های موجود قرار دهند و راهی برای زدودن چهره ی انسانی از زشتی ها، نابرابری ها و ستم های آشكار و پنهان پيدا كنند.

ولی همه ی اين ها، به آن معنا نيست كه خود را از مردان جدا كنند و برای رسيدن به هدف های درست و انسانی خود، به نحوی رو درروی مردان قرار گيرند.

ده ها سال است در ميان مردان و به ويژه مردان زحمت كش، ‌روشنفكرانی پديد آمده كه درك كرده اند دربند نگه داشتن زنان و رابطه ی اجتماعی نابرابر با آنها، زنجيرهای نابرابری را بردست و پای…

Read more

زنانه شدن آموزش عالی در ایران: تناقض ها و پیچیدگی­ ها

پیش درآمد

چهار دهه پس از انقلاب فرهنگی در ایران در خرداد ۱۳۵۹، که آغاز اسلامی سازی آموزش و پرورش بود، زنان درست برخلاف انتظار، با وارونه کردن توازن جنسیتی به سود خود ، حدود نیمی از جمعیت دانشجویی در دانشگاه­ها را تشکیل می­دهند. در نزد بسیاری این نتیجه­ای غیر منتظره است زیرا اسلامی­سازی برابر بود با افول -هرچند نه سدّی تمام و کمال در برابر- مشارکت اجتماعی-اقتصادی زنان به­ویژه در آموزش و پرورش و بازار کار. اما در ایران امروز آموزش زنان فراسوی دبیرستان یک پدیده حاشیه‌ای نیست و به یک هنجار، همانند بسیاری از کشورها تبدیل شده است.

از این رو بسیاری از دانشگاهیان در نوشته های خود تلاش کرده‌ اند به توضیح پیچیدگی­ها و تناقضهای زنانه­شدن آموزش عالی در ایران بپردازند . نوشته حاضر بر آن است که با مرور سنجشگرانه این ادبیات به درک بهتر این پدیده یاری رساند.  بخش اول مقاله به بررسی آماری  پیرامون ثبت­نام زنان در دانشگاه­ها از دهه …

Read more

دکتر محمد حسین یحیایی

ستیز با چپ ولی حالا چرا؟

به بهانه 42 مین سالگرد انقلاب 1357 برنامه های زیادی از سوی کانال های تلویزنی ( بی بی سی، ایران انترناشنال، من و تو و... ) و کانال های رادیویی مانند رادیو فردا و دیگران تهیه به نمایش گذارده شد تا  اطلاعاتی پیرامون چگونگی شکل گیری انقلاب و جمهوری اسلامی را با صلاح دید و گزینشی خود در اختیار مردم بویژه جوانانی قرار دهد که 75 درصد از آنان یا هنگام انقلاب کودک بودند و یا بعد از انقلاب بدنیا آمدند، در این برنامه ها از افرادی که بعنوان مهمان دعوت بعمل آمده بود شیطنت برنامه گذاران با پرسش هایشان خود را نشان می داد، در اغلب این برنامه ها از چپ های پشیمان، ملی گرایان چپ ستیز، ملی مذهبی های سرگردان، دلدادگان رژیم پیشین بعنوان روزنامه نگار و کارشناس و... استفاده کردند که گفتارشان قابل تامل، گاهی انحرافی و پر از دروغپردازی تا درجه توهم بود اغلب آنان به جای واقعیت ها به بزرگنمایی چپ پرداختند تا هم پرده استتار روی عملکرد رژیم گذشته پهن کنند و هم رژیم کنونی را محصول عملکرد های نیروی چپ در آن مقطع نشان دهند.هیچکدام از شرکت کنندگان به آن اشاره نکردند که فرماسیون های اجتماعی آینده در بستر فرماسیون کنونی شکل می گیرد و با تحول و دگرگونی قدرت سیاسی و اجتماعی را در دست می گیرد. جمهوری اسلامی بویژه روحانیت در آن، محصول شرایطی است که رژیم پیشین ساخته و پرداخته بود. شبکه روحانیت به منابع عظیم مادی از بازار و شبکه عظیم فکری در حوزه های علمیه دسترسی داشت. در این میان موتلفه، حجتیه، حزب ملل اسلامی، فدائیان اسلام و دهها شبکه دیگر در پیوند باهم عمل می کردند، نوار های پر از ابتذال خمینی در دهه 40 که تنها برای شستشو…

Read more

«از آذر تا آذر»

صحفاتی از خاطرات هاشم ترلان

ترجمه: سهند سرابی

(۱ ) …

… در روز ۱۶ آذرماه نامه‌ای از روزنامه «وطن یولوندا» دریافت کردم. آنها مرا به کار دعوت کرده بودند. من از همان روز به فکر افتادم تا به تبریز برگردم. تدارکات لازمه را انجام دادم. روز ۲۱ آذر در تبریز قیام آغاز شده بود. پادگان تبریز خود را تسلیم کرده و سلاح‌ها را بر زمین گذاشته بودند. مجلس ملی تشکیل شده بود. در‌این مجلس آقای پیشه‌وری رهبر فرقه دمکرات به سمت نخست وزیر دولت ملی برگزیده شد. او در همانجا لیست اعضای دولت خود را به مجلس ملی ارائه کرد.
روز ۲۲ آذر در تهران با دو جوان آذربایجانی رودررو شدم. آنها تازه از تبریز باز گشته بودند. ‌می‌خواستند لباس بخرند. من از آنها درباره وضع تبریز پرسیدم. یکی از آنها جواب داد :
– از تبریزنگو، تبریز یک پارچه آتش شده. فدائی‌ها همه کارها را به دست گرفته‌اند. ما هم گذاشتیم فرار کردیم.
گفتم :
– برای چی فرار کردید؟.
– ما گروهب…

Read more