وقتی «امپراتوری تحریم‌ها» طعم انزوای بی‌سابقه را می‌چشد
ایالات متحده اغلب به زیاد بودن متحدانش افتخار می‌کند، اما وقتی صحبت از محاصره و تحریم کوبا به میان می‌آید، برخی از کشورها که صمیمی‌ترین متحدان آمریکا به حساب می‌آیند نیز برخاسته و به واشنگتن سیلی می‌زنند؛ این مورد را در ماجرای قطعنامه سازمان ملل در حمایت از کوبا می‌توان دید و به عبارت دیگر باید گفت «امپراتوری تحریم‌ها» انزوای بی‌سابقه‌ای را تجربه کرده است.
مجمع عمومی سازمان ملل متحد چندی پیش با اکثریت قاطع طی قطعنامه‌ای از دولت ایالات متحده خواست به محاصره طولانی مدت خود علیه کوبا پایان دهد. از 190 کشوری که در آن روز در رای گیری شرکت کردند، 187 کشور رای موافق دادند، اوکراین رای ممتنع داد و تنها ایالات متحده و اسرائیل رای منفی دادند. نتایج رای گیری نشان دهنده نارضایتی گسترده جامعه بین‌المللی از سیاست آمریکا در تحریم علیه کوباست؛ نه تنها همه کشورهای در حال توسعه که از قلدری ایالات متحده آسیب دیده‌اند، حتی بریتانیا، ژاپن، کانادا و سایر کشورهایی که با فاصله‌ای نزدیک آمریکا را دنبال می‌کنند، این بار همه جسورانه در برابر آن ایستادند.
ایالات متحده بار دیگر در طرف مقابل جامعه بین‌المللی قرار گرفت و تنها اسرائیل در کنار واشنگتن ایستاد. جای تعجب نیست که اسرائیل از این موضوع حمایت کند. بر اساس داده‌های سازمان ملل متحد، ایالات متحده از سال 1956 تاکنون 83 بار از حق وتوی خود در شورای امنیت استفاده کرده است که از این تعداد 53 بار برای حمایت از اسرائیل بوده، از جمله رای وتو اخیر درباره موضوع غزه. اکنون اسرائیل در کانون انتقاد عمومی قرار دارد و بیش از پیش به حمایت آمریکا نیاز دارد. اسرائیل ممکن است با محاصره کوبا توسط ایالات متحده موافق نباشد، اما مطمئناً آمریکا را کنار نمی گذارد، به ویژه هنگامی که ایالات متحده احساس انزوا می‌کند.
آمریکا از سال 1962 به بهانه‌های مختلف محاصره کوبا را تنگ‌تر کرده است. محاصره بیش از 60 ساله نه تنها خسارات اقتصادی هنگفتی به کوبا وارد کرده، بلکه باعث بروز فجایع انسانی جدی در این کشور شده است. «برونو رودریگز» وزیر امور خارجه کوبا در سخنرانی قبل از رای گیری گفت که محاصره آمریکا علیه کوبا باید به عنوان «جنایت نسل کشی» و «جنگ اقتصادی در زمان صلح» تلقی شود. روسای جمهوری برزیل و مکزیک، نخست وزیر آنتیگوا و باربودا و مقامات سایر کشورها نیز اخیرا محاصره آمریکا علیه کوبا را به شدت محکوم کرده‌اند.
شایان ذکر است که «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق آمریکا در دوران تصدی خود اقداماتی را برای کاهش تنش با کوبا انجام داد. در جولای 2015، ایالات متحده و کوبا رسما روابط دیپلماتیک خود را احیا کردند. با این حال، پس از روی کار آمدن «دونالد ترامپ»، سیاست آمریکا در قبال کوبا بار دیگر سختگیرانه شد و ایالات متحده بیش از 240 تحریم یکجانبه علیه کوبا اعمال کرد که یک پنجم آن‌ها در پس زمینه بیماری کووید-19 به اجرا درآمد. پس از روی کار آمدن «جو بایدن»، رئیس جمهور کنونی آمریکا، او نه تنها از لغو تحریم‌های ویژه اعمال شده توسط دولت ترامپ خودداری کرد، بلکه تحریم‌ها و محاصره را نیز تشدید کرد.
وضعیت کوبا برای مردم ایران ناآشنا نیست. همچنین در زمان دولت اوباما بود که تنش‌ها بین ایالات متحده و ایران تا حدی کاهش یافت. شورای امنیت سازمان ملل متحد در ژوئیه 2015 برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را تصویب کرد. اما پس از روی کار آمدن ترامپ، آمریکا به طور یکجانبه از این توافقنامه بین‌المللی خارج شد و همزمان تحریم‌ها علیه ایران را گسترش داد. دولت بایدن بارها گفته است که به برجام بازخواهد گشت، اما در عمل منفعلانه رفتار کرده و آن را به تعویق انداخته است. مذاکرات برای ازسرگیری برجام مدت‌هاست که به بن بست رسیده است. بر اساس مفاد مربوط به برجام، سازمان ملل متحد در 18 اکتبر (26 مهر) اقدامات محدودیت‌ساز برنامه موشکی ایران را لغو کرد. در همان روز، ایالات متحده اعلام کرد که تحریم‌هایی را به دلیل فعالیت های موشکی ایران اعمال خواهد کرد. سوم نوامبر (12 آبان)، مجلس نمایندگان آمریکا نیز لایحه‌ای را با هدف گسترش تحریم‌های نفتی علیه ایران تصویب کرد.
بدیهی است که آمریکا هرگز به قطعنامه‌های سازمان ملل که برایش ناخوشایند است توجهی نمی‌کند، حتی اگر یک توافق بین‌المللی مصوب شورای امنیت مثل برجام باشد و وزیر خارجه وقت ایالات متحده هم رسما آن را امضا کرده باشد، اما تا دولت تغییر کند، بی درنگ زیر میز زده و عهدشکنی می‌کند. سیاستمداران آمریکایی اغلب از «نظم بین‌المللی مبتنی بر قوانین» صحبت می‌کنند، اما این فقط یک الزام برای سایر کشورهاست و ایالات متحده معتقد است که خودش استثناست. ایالات متحده تنها به «حرکت بر اساس قدرت» اعتقاد دارد و به دیپلماسی چماق وسواس دارد. یک ضرب المثل چینی هست که می‌گوید امر عادلانه از حمایت گسترده‌ای برخوردار است درحالی که امرغیر عادلانه از حمایت کم. ماهیت قلدری و هژمونیک ایالات متحده تنها باعث از دست دادن محبوبیتش در جامعه بین‌المللی شده است.
نویسنده: لوئو لایی آن تحلیلگر سیاسی و روزنامه نگار چین
