گروه 20 اقتصادی است یا ژئوپلتیکی؟
هرچند در نشست سران گروه 20 در هند بیانیهای مشترک به منظور انتقاد از روسیه با اشاره به نام آن کشور منتشر نشد، اما این موضوع نمیتواند این واقعیت را پنهان کند که آمریکا مدام در تلاش بود تا مساله اوکراین، این موضوع ژئوپلتیکی را در دستورکار نشست گروه 20 در دهلی نو که سکویی اقتصادی محسوب میشود، بگنجاند.
تلاش آمریکا برای ژئوپلتیکی کردن سکوی گروه 20 از نشست اندونزی آغاز شده و تا نشست هند ادامه یافت. از پیش از برگزاری نشست هند، آمریکا مداما تلاش کرد تا دنیا را به وجود اختلاف میان اعضای گروه 20 متقاعد کند.
به علاوه آمریکا در نشست گروه 20، از پروژهای مشترک به اتفاق هند، عربستان سعودی و امارات متحده عربی رونمایی کرد که از طریق راه آهن اروپا، خاورمیانه و جنوب آسیا را به هم متصل میکند.
این پروژهای برای مقابله با ابتکار «کمربند و جاده» که توسط چین مطرح شده، تلقی میشود. البته آمریکا از اعتراف به این نکته خودداری میکند.
اما فهمیدن این موضوع چندان سخت نیست. ابتکار کمربند و جاده خاری در چشمان آمریکا بوده، به گونهای که که کنگره حتی با تصویب بودجهای 2 میلیارد دلاری، رسانهها را به «تولید» گزارشات ضد این ابتکار تشویق کرد.
شایان ذکر است این اولین بار نیست که آمریکا پروژه مربوط به ساخت زیرساختهای دنیا را مطرح میکند. ایالات متحده دو سال پیش طرحی به نام «ساخت جهان بهتر» مطرح کرد که طرحی به منظور ترغیب کشورهای در حال توسعه برای پیوستن به اردوگاه غرب تلقی میشد. اما عملی کردن این طرح پیشرفت خوبی نداشته و حالا، آمریکا طرح مشابه دیگری یعنی همان طرح راه آهن اروپا-خاورمیانه-جنوب آسیا را با نیت ژئوپلتیکی مطرح کرده است.
گروه 20 در سال 2008 به منظور همکاری کشورهای توسعه یافته و کشورهای در حال توسعه برای رویارویی با بحران مالی آن زمان تاسیس شد و به عنوان سکویی برای حل اختلافات این دو گروه و توسعه برد-برد آنها به دور از عناصر ژئوپلتیکی طراحی گشت. اما جای تاسف دارد که این سکو با حضور آمریکا روز به روز تدریجا رنگ ژئوپلتیک به خود گرفته است.